ENDÜSTRİYEL KENEVİRİN FAYDALARI VE KULLANIM ALANLARI
Hava
Toprak
Su
Sağlık
Gıda
Tekstil
Kağıt
İnşaat
Enerji
Üretim
1. HAVA
Bir dönümlük kenevir, 25 dönümlük orman kadar oksijen üretmektedir ve küresel iklim değişikliğinin de ilacı durumundadır. [F/168]
Bitki yükseklikleri 4,5 m’ye ulaşabiliyor olması ve büyük biyokütle verimi ile kenevir atmosferden yüksek miktarda karbon toplar. Bu karbon bitkinin liflerinde depolanacaktır. Kenevir lifi dayanıklı, uzun ömürlü ürünlerde işlenirse, yakalanan karbon, ürünün ömrü boyunca korunacaktır. Bu nedenlerden ötürü, kenevir, bir karbon tutucu gibi davranarak iklim değişikliği sorunlarının ele alınmasında çok önemli olarak ortaya çıkabilir. [KY/16]
Kenevir, gerçek bir radyasyon temizleyicidir. [F/168]
2. TOPRAK
Kenevir, ağır metalleri life bağlayarak toprağı temizlemeye yardımcı olur. Kenevir toprağa Organik Madde eklemek için bir pulluk veya yeşil gübre mahsulü olarak da kullanılmıştır. Kenevir sığ köklü bir sıra mahsulü takip ederse, kenevirin derin kökleri mahsulün dönmesi açısından toprağın havalanmasına yardımcı olur ve eğer tarlada bırakılırsa, bitkiden alınan yapraklar toprak yapımına ve toprak ömrünü korumak için organik madde de ekleyebilir. [KY/16]
Kenevir bitkisi gübre ve tarım ilacına ihtiyaç duymadan da yetiştirilebilmektedir ki bu durum toprak ve çevrenin korunmasını amaçlayan organik tarım üretimi için kenevir bitkisinin uygunluğunu göz önüne sermektedir. Ek olarak kenevir, ürün rotasyonuna uygun bir bitkidir ve yabani otları öldürerek sonraki ürün için zengin bir toprak yapısı bırakır. [KY/15]
Derin kökü nedeniyle, kenevir ayrıca toprak tutması bakımından diğer birçok mahsul için de üstün olabilir. [KY/16]
Kendisini böceklerden koruyabildiği için tarım ilacına da ihtiyaç duymamaktadır. [F/168]
3. SU
Kenevir dünyanın her yerinde yetiştirilebilmekte ve çok az suya ihtiyaç duymaktadır. [F/168]
Pamuğa kıyasla kenevir daha güçlüdür ve büyümek ve üretim yapmak için daha az tatlı su gerektirir. [KY/12]
Kenevirle yapılan sabunlar ve kozmetik ürünler, suyu kirletmemekte; cilde de hayat vermektedir. [F/168-169]
4. SAĞLIK
Kenevir tohumu beyin sağlığını destekler ve kalp-damar sağlığını korur. [YD/10]
Kenevir tohumu vücuttaki hormon dengesini sağlamaya yardımcı olur. [YD/11]
Kenevir tohumu bağırsakların işleyişini kolaylaştırır, sindirim sistemini düzenler. [YD/11]
Kenevir tohumu düzenli olarak tüketildiğinde saçların ve cildin daha parlak, canlı görünmesine yardımcı olur. [YD/11]
Kenevirden yapılan ilaçlar, en az 250 hastalığın tedavisinde etkilidir. [F/168]
Kenevir yağı vücuttaki enfeksiyonların azaltılmasına yardımcı olur ve iyi bir antioksidandır. [YD/10]
Kenevir yağı sinir sistemini korur ve ruh halini iyileştirir. Depresyon ve kaygıyı azaltır. [YD/10]
Doğal olarak oluşan besin maddeleri nedeniyle ağrı ve strese de yardımcı olabilir. Kenevir Yağı ayrıca omega yağları ve vitaminlerin tümü sayesinde saç ve cilt için mükemmeldir. [KY/18]
Düzenli kullanımda, kenevir tohumu yağı içeren vücut bakım ürünleri, cildin yaşlanma etkilerini yavaşlatmaya yardımcı olur ve cildi pürüzsüz, yumuşak ve nemli yapar. [KY/19]
Kenevir tohumu yağı, güçlü sağlıklı saçlar için gerekli temel besin maddelerin dengesini sağlar. Saç bakım ürünlerinde, saç derisine parlaklık ve yönetilebilirlik kazandırır. [KY/19]
Kenevir yağı cildin kurumasını engeller, korur, güçlendirir, esnekliğini ve elastikiyetini korumasını sağlar. Ayrıca birçok cilt rahatsızlığına iyi gelir. [YD/10]
Kenevir dudak balsamı, kuru ve çatlamış dudakları yumuşatmak ve nemlendirmek için çok iyi bir seçimdir. [KY/20]
Keneviri, ister yemek, ister sabun, saç bakımı veya kozmetik bir üründe kullanın, vücut için faydalı olduğu bilinmektedir. Kenevir yağı kullanılarak, doğal kozmetikler ve vücut bakım ürünleri yaygın olarak sunulan ürünlerdir. Sağlıklı kenevir vücut ürünlerinin gamı şampuanlar, saç kremi, el ve vücut losyonları, banyo ve masaj yağı, nemlendirici krem ve dudak balsamını içerir. [KY/19]
5. GIDA
Kenevir Yağı en çok Endüstriyel Kenevir bitki tohumlarından elde edilir. Kenevir Yağı en çok omega yağları, vitaminler ve diğer besin maddeleri nedeniyle bir süper gıda olarak adlandırılır. [KY/18]
Kenevir tohumu A, B1, B2, B3, B6, C, E vitaminleri bakımından zengindir ve kalsiyum, demir, magnezyum, manganez, fosfor, potasyum, sodyum ve çinko minerallerini içerir. [YD/10]
Kenevir tohumunun protein değeri çok yüksektir ve içindeki Omega 3-6-9 yağ asitleri de doğada başka hiçbir yerde bulunmamaktadır. [F/168]
Diğer yağlı tohumlar gibi, kenevir somunu; yani, kabuklu tohum, esas olarak yağ (tipik olarak % 45), protein (% 35) ve diyet lifi ve diğer karbonhidratlardan (% 10, ağırlıklı olarak kabuğun kalıntılarından kaynaklanan) oluşur. [KY/19]
Ek olarak, kenevir tohumu, E Vitamini kompleksi tokoferolleri ve tocotrienollerini, hytosterollerini ve iz minerallerini içeren vitaminleri içerir. Genel olarak, kenevirin diğer tohumlara göre temel besinsel üstünlüğü yağının bileşiminde yatar; yani, yağ asidi profili ve tüm esansiyel amino asitlerin tümünü besleyici olarak önemli miktarlarda ve arzu edilen bir oranda içerir. [KY/19]
Kenevir tohumu besin değeri yüksek olduğundan bir gıda kaynağı olarak kullanılır. Tohum, esansiyel yağ asitleri, protein, kalsiyum, demir, çinko ve B, C ve E vitaminleri içerir. Kenevir tohumu çam fıstığı ve ayçiçeği tohumlarına benzer bir tada sahip olduğu için bütün olarak yenilebilir. [KY/26]
Günümüzde, mükemmel bir besin kaynağı olan birçok farklı sağlıklı kenevir ürünü bulunmaktadır. Bunlar arasında laktoz içermeyen süt, salata sosları, protein tozları sayılabilir. [KY/18]
Kenevir tohumu; yağı, protein tozu ve kabuklu veya kabuksuz tohum olarak işlenir ve bu besinlerden mükemmel bir kaynak olarak günlük diyette kullanılabilir. [KY/18]
Kenevir, hayvanlar için sağlıklı bir bitkisel proteindir, genel sağlığa ve zindeliğe katkıda bulunur ve deriye zengin bir parlaklık verir. Kediler, köpekler, inekler ve atlar ek olarak kenevirle beslenebilir. [KY/18]
Kenevir tohumu aynı zamanda kuşlar için mükemmel bir yemdir. Tavuklar, ötücü kuşlar, güvercinler için kullanılabilir. [KY/18]
Kenevirle beslenen hayvanlar, hormon takviyesine ihtiyaç duymamaktadırlar. [F/168]
6. TEKSTİL
Anadolu’nun yerli bitkisi olmayan pamuktan önce bu coğrafyada yaşayan insanların, giyecek ve lif gereksinimleri, keten ve kenevirden karşılanıyordu. Kenevir lifinin en önemli kullanım alanları, ip, sicim, urgan, çadır, çuval, tekstil vb. dışında; bugün tohum lif ve sap kısmından farklı yönlerde faydalanılmaktadır. [KT/5]
Kenevir lifi, tekstil kullanımına uygun, yüksek mukavemet, dayanıklılık ve emicilik sağlayan bir doğal liftir. [KY/15]
Kenevir tekstilleri dayanıklıdır. [KY/12]
Kenevir kumaşı UV ışınlarına ve küflere karşı doğal olarak dayanıklıdır. [KY/12]
İşlem görmüş kenevir kumaşı tuzlu suya dayanıklıdır. [KY/12]
Kenevir kumaşı çok nefes alabilen, doğal olarak rahat bir kumaştır. [KY/12]
Kenevirin yıllık lif verimi oldukça yüksektir. İyi elektrostatik özellikler, UV koruma sağlama ve anti alerjik özellikler bu lifin kullanımıyla tekstil malzemesine kazandırılabilecek diğer özelliklerdir. [KY/15]
Kenevir; ip, halat, çanta, ayakkabı, şapka yapımı için de ideal bir bitki konumundadır. [F/168]
Kenevir ile yapılan tekstil ürünleri yaygınlaşırsa, tarım ilacı sektörü tamamen ortadan kalkabilecektir. [F/168]
7. KAĞIT
Bir dönümlük kenevirden, dört dönüm ağaca eş kağıt üretilebilmektedir. [F/168]
Kenevir lifleri, geri dönüştürülmüş diğer liflere kıyasla daha uzun ömürlüdür. [KY/15]
Kenevir tam sekiz kez kağıda dönüştürülebilirken, ağaç ise üç kez kağıda dönüştürebilmektedir. Kenevir dört ayda, bir ağaç ise 20 - 50 yılda yetişebilmektedir. [F/168]
Kenevirden üretilen kağıdın 8 kere geri dönüştürülmesiyle birlikte, 1000 sene de dayandığı belirtiliyor. [YD/11]
Kağıt için kenevir kullanmak ormanlar üzerindeki baskıyı hafifletir ve yaşam alanlarının ve doğal yaşamın korunmasına yardımcı olur. [KY/15]
8. İNŞAAT
Binaların yalıtımı için de kullanılabilmektedir; yangına dayanıklı, ucuz ve esnek bir inşaat malzemesidir. [F/168]
9. ENERJİ
Kenevir, biyodizel ve etanol içeren alternatif ürün üretmek için kullanılabilir. Kenevir bir biyokütle şampiyonu olduğundan, selülozun alternatif yakıtların oluşturulmasında kullanılan şekerlerin bir kaynağı olarak kullanılması daha büyük bir potansiyele sahiptir. Enerji santralleri ve sanayi için, enerji oluşturmak için kenevir biyokütlesi ile tartışmasız büyük bir potansiyele sahiptir. [KY/16]
Kenevir, dünyaca tanınmış lif ve yağ bitkisidir. Kenevir bitkisinin lifi ve tohumu çok çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Lifi çıkarıldıktan sonra geriye kalan sapları yakacak maddesi olarak kullanılabilir. Özellikle yakıt sorunu olan bölgeler için önemli bir yakıt kaynağı durumundadır. Üretimine izin verilen illerde kenevir ekim alanlarının artması, tohum ve lif üretiminin yanı sıra, sap miktarının da artması anlamına gelecek ve son derece kaliteli bir biyokütle kaynağı kazanılmış olacaktır. [KT/29]
Kenevir önemli bir biyokütle bitkisi olarak değerlendirilebilir. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yapılan çalışmalarda Narlısaray kenevir popülasyonunun yaklaşık 1 ton/da biyokütle verimine sahip olduğu belirlenmiştir. Kenevirin ısıl değerinin belirlenmesi için yapılan çalışmada 4.400 kalori (cal/g) ortalama ısıl değere sahip olduğu belirlenmiştir. Tarımsal materyaller arasında kenevir saplarının ısıl değeri oldukça yüksektir. [KT/29]
Diğer bir önemli nokta ise ülkemizdeki yerli linyit kömürlerin ısıl değerlerinin 3.000 kalorinin altında ısıl değere sahip olması, buna karşın özellikle kenevir saplarının yerli linyitin 1,5 katı daha yüksek ısıl değere sahip olmasıdır. [KT/29-30]
Isıl değerinin yüksek olmasının yanı sıra KTAE tarafından yapılan analizlerde kül içeriğinin de son %1 civarında, son derece düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu veriler kenevir saplarının son derece kaliteli bir biyokütle kaynağı olduğunu ortaya koymaktadır. Kenevirden elde edilen peletlerin yanması sırasında ortaya çıkan baca gazı emisyonları da belirlenmiştir. Baca emisyon değerlerinin verildiği çizelge incelendiğinde özellikle SO2 değerinin sıfır olduğu görülmektedir. Kükürt kaynaklı hava kirliliğinin son derece önemli olduğu hatta asit yağmurlarına yol açabildiği bilinmektedir. Kenevir saplarından elde peletin yakılması sonrasında atmosfere SO2 vermemesi, çevre açısından son derece önemli bir artıdır. [KT/30]
Kenevirden biyoyakıt elde edilmesi mümkündür. Bu konuda yapılan çalışmalar genellikle biyoetanol ve biyogaz üzerinde yoğunlaşmaktadır. [KT/30]
Endüstriyel kenevir, özellikle hektar başına verim, maliyet ve çevresel etki bakımından selülozik etanol üretimi için olağanüstü bir potansiyel göstermektedir. [KT/31]
10. ÜRETİM
En önemli lif bitkilerinden birisi kenevirdir. Kenevir; uzun, kaliteli ve dayanıklı lifi ile tekstil sanayisine alternatif bir elyaf kaynağı, yüksek oranda selüloz ve lignin içeriğinden dolayı, kâğıt ve biyo polimer sanayi için, saplarının enerji değerinin yüksek olması, yenilenebilir enerji kaynağı olarak, ülkemiz için önemli bir potansiyele sahiptir. [KT/1]
Kenevir, insanlık tarihinde ham madde olarak kullanılan en eski bitkilerden biri olarak biliniyor. Uzmanlar, günümüzde 25 binin üzerinde kullanım alanı olduğunu belirtiyor. [YD/7]
Liflerinden, tohumundan ve yağından yararlanılan bu bitki; kimi zaman ilaç, kimi zaman da günlük ihtiyaçların karşılandığı kumaş veya kâğıt olmuştur. [YD/11]
Üretimi ucuzdur ve kenevir 4 ayda yetişir, bir ağaç ise 20 yılda. [YD/8]
Kenevirin üretimi, soyadan bile daha ucuzdur. [F/168]
Kenevir endüstrisinin odak noktası endüstriyel lifler ve kenevir tohumu ürünleridir. [KY/16]
Kenevir lifleri genellikle;
- Tekstiller (halılar ve giysiler dahil),
- Jeotekstiller,
- Erozyon kontrolü battaniyeleri,
- Kompozit takviyeler,
- Dolgu maddeleri
gibi endüstriyel kullanımlar için kullanılır. [KY/12]
Kenevir lifinin yüksek mukavemetli ve ekonomik özellikleri, cam parçaları ve sentetikler için bir dizi kalıplanmış kompozitin yerine konulduktan sonra kullanılmasını sağlar: araba parçaları, inşaat malzemeleri ve ayrıca tüketim ürünleri. [KY/12]
Endüstride lif için kenevir kullanmanın avantajları:
- Mukavemet ve modüllerde mükemmel fiziksel özellikler,
- Bileşik ve kağıt uygulamalarında maliyet etkinliği ve kullanılabilirliğin arttırılmasıdır. [KY/12]
Çok çeşitli lif formatları ve kaliteleri artık mümkündür. Kenevir lifleri, cam elyafından daha hafif, daha güçlü ve daha ucuz olacak şekilde imal edilebilir. [KY/12]
Kenevir bitkisinin ahşap benzeri iç çekirdekli lifi hayvan yatakları ve bahçe malçları gibi yapı malzemeleri çeşitleri için kullanılabilir. [KY/13]
Kenevirin endüstride kullanımı da caziptir çünkü sürdürülebilir ve ekolojik ilkelere uygun olarak yetiştirilebilir ve üretilebilir. [KY/13]
Dünya genelinde artan kaynaklar ile birlikte kenevir daha ekonomik bir şekilde rekabetçi hale geliyor. Özellikle kenevir, plastik ve kompozit ürünler de dahil olmak üzere pek çok petrol türevi ürünün yerini alabilir. [KY/13]
Kenevir lifi kullanımlarına büyük ilgi vardır. Gelişmekte olan ilginç pazarlar; tekstil, kompozitler, inşaat malzemeleri, hayvan yatakları, kağıt hamuru ve kağıt ürünleridir. [KY/21]
Odun ve sentetik lif alternatiflerinin yanı sıra, petrol ürünlerinin yüksek maliyetlerinin artması, çeşitli endüstrilerde ve uygulamalarda kenevirin gelecekteki potansiyeline işaret etmektedir. [KY/21]
Tek kullanımlık plastik ürünlerin tamamı, kenevirden üretilebilmektedir ve biyopolimer kenevir plastiğinin doğaya dönüşmesi oldukça kolaydır. [F/168]
Bir arabanın gövdesi kompozit olarak kenevirden yapılırsa, dayanıklılığı çelikten tam on kat fazla olmaktadır. Hafifliği de yine önemli olan bir diğer özelliktir. [F/168]
KAYNAKLAR
[Kaynak/Sayfa #]
[KT] - Kenevir Tarımı Kitabı, Samsun, 2019
[KY] - Kenevir Yetiştiriciliği Kitabı, ORAN (Orta Anadolu Kalkınma Ajansı), 2019
[YD] - Yeşil Dünya Dergisi, Orman Mühendisleri Odası Yayın Organı, Yıl: 56, Sayı: 1-2-3, 2019
[F] - Endüstriyel Kenevir Forumu I - II, İstanbul Aydın Üniversitesi, 2018 - 2019 (PDF)
Yukarıdaki kaynaklar hakkında detaylı bilgi almak veya PDF dosyalarını indirmek için KAYNAKLAR ve/veya PDF sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Fotoğraflar: Kenevir Tarımı Kitabı
https://www.kenevirbirligi.com/2021/10/kenevir-tarimi-kitabi-tagem-ve-ondokuz.html
______________
Aşağıdaki sayfalarda ve yayınlarda paylaşılan bilgilendirici video ve yazılarla; kenevirin önemi ve faydaları konusunda farkındalık yaratarak çevre ve insan sağlığına katkı sağlamak, Kenevir Birliği'nin öncelikli hedefidir. 🌱