ENDÜSTRİYEL KENEVİR NEDİR?
Endüstriyel kenevir, Cannabis sativa bitkisinin bir çeşididir. Birden fazla kullanım alanına sahip farklı ürünlere işlenebilen çok yönlü bir üründür.
Sapı biyoyakıt, otomobil parçaları, kağıt, döşeme, kumaş ve diğer tekstil ürünlerine elyaf üretmek için kullanılabilir. Sap ayrıca yapı malzemelerine, endüstriyel ürünlere ve farklı kağıt türlerine işlenebilir. Endüstriyel kenevir tohumları yem veya gıda üretmek için kullanılabileceği gibi losyon veya kozmetik ürünlere dönüştürülebilen yağ kaynakları olarak da kullanılabilir.
Lif tipi çeşitler, esas olarak tekstil endüstrisinde iplikler ve kumaşlar, yelken halatları ve kanvas için çok sayıda uygulamaya sahip olan lif üretimi için kullanılmaktadır. Bitkinin geri kalan kısımları kağıt, yapı malzemesi takviyesi, yalıtım malzemesi, biyo-enerji ve daha fazlası dahil olmak üzere endüstriyel uygulamalar için kullanılır.
Kenevir tohumu da değerlidir. Halihazırda gıda, ilaç, tıp ve kozmetik endüstrilerinde kullanılan yüksek kaliteli yağ içerir. Tohum, dengeli bir amino asit profili ile yüksek protein içeriğine sahiptir ve insan besin takviyelerinde kullanılır. Yağ ekstraksiyonundan arta kalan kek malzemesi, hayvansal gıda takviyesi olarak kullanılan zengin bir protein kaynağıdır.
Kaynak:
WHAT IS INDUSTRIAL HEMP?
Virginia State University, College of Agriculture
Endüstri bitkileri bitkisel üretim içerisinde önemli bir yere, lif bitkileri ise özel bir yere sahiptir. Lif bitkileri, tekstil sanayinin hammadde kaynağıdır. Lif bitkileri aynı zamanda önemli bir bitkisel yağ, hayvan yemi ve selüloz kaynağıdır. [1]
En önemli lif bitkilerinden birisi de kenevirdir. Kenevir; uzun, kaliteli ve dayanıklı lifi ile tekstil sanayisine alternatif bir elyaf kaynağı, yüksek oranda selüloz ve lignin içeriğinden dolayı, kâğıt ve biyo polimer sanayi için, saplarının enerji değerinin yüksek olması, yenilenebilir enerji kaynağı olarak, ülkemiz için önemli bir potansiyele sahiptir. [1]
Kenevir (Cannabis sativa L.), insanlık tarihinde yetiştirilmiş, tek yıllık, uzun ve kuvvetli, tohumu ve lifleri için yetiştirilen ilk kültür bitkilerinden birisidir. Arkeolojik araştırmalar sonucunda M.Ö. 8000 yıllarına tarihlenen kenevirden üretilmiş kumaş kalıntılarına rastlanmıştır. M.Ö. 1500’lü yıllarda Anadolu’da kenevir üretimi yapıldığı bilinmektedir. [2]
Anadolu’nun yerli bitkisi olmayan pamuktan önce bu coğrafyada yaşayan insanların, giyecek ve lif gereksinimleri, keten ve kenevirden karşılanıyordu. Kenevir lifinin en önemli kullanım alanları, ip, sicim, urgan, çadır, çuval, tekstil vb. dışında; bugün tohum lif ve sap kısmından farklı yönlerde faydalanılmaktadır. [5]
Kenevir Lifi
a) Tekstil (Kumaş, çanta, ayakkabı, giysi, çorap vb.)
b) Teknik Tekstil (Halı, ağ, tuval, halat takımı vb.)
c) Endüstriyel Ürünlerin Yeni Kullanım alanları (jeo tekstil, biyo kompozitler, Otomotiv, Dokuma olmayanlar, Profil çekme, Kompresyon kaplama) [5]
Kenevir Sapı (Kırtık)
a) Yapı Malzemeleri (sunta, izolasyon, sıva vb.)
b) Endüstriyel Ürünler (hayvan altlığı, malçlama, kazan yakıtı, kimyasal absorbent vb.) [6]
Kenevir Sapı Tamamı (Lif + Sap)
a) Kâğıt (baskı, sigara, filtreler, gazete kâğıdı, paketleme, karton vb.)
b) Enerji ve Çevresel Ürünler (etanol, biyoyakıt, pelet, briket, erozyon kontrol matları, otomotiv, vb.) [6]
Kenevir Tohumu
a) Gıda (ekmek, tatlı, dondurma, süt, kahvaltılık gevrek, protein tozu, kek, vb.)
b) Presleme sonrası (yem sektörü için küspe, proteince zengin un vb.) [6]
Kenevir Yağı
a) Gıdalar (Margarin, salata yağı, kızartma yağı, EFA gıda takviyesi, vb.)
b) Kişisel Bakım ve Kozmetik (sabun, şampuan, el kremi, makyaj malzemesi, dudak kremi vb.)
c) Teknik ürünler (yağlı boyalar, çözücüler, vernik, kayganlaştırıcı madde, matbaa mürekkebi, biyodizel, kaplama vb.) [7]
Dünyada 25.000 den fazla üründe hammadde olarak kullanılan, ülke olarak, tarım kültürünü iyi bildiğimiz kenevir, akılcı ve dinamik yaklaşımlarla ülke ekonomisine katkı boyutunu artırabilir, ülkemizde yeni sektörlerin oluşmasına katkıda bulunabilir. [7]
KENEVİR TARIMI KİTABI | TAGEM, 2019 (1. Baskı)
Kenevir Tarımı Kitabı, 8 bölüm olarak Kenevir Birliği'nde yayınlanmıştır.
Aşağıdaki her bir bölümün (turuncu) başlığına tıklayarak okumak istediğiniz bölüme ulaşabilirsiniz.
3. Endüstriyel Kenevir ve Kullanım Alanları
3.1. Endüstriyel Kenevir Lif, Sap ve Lif + Sap Kullanım Yöntemleri
3.1.1. Kenevir Lifi
3.1.2. Kenevir Sapı (Kırtık)
3.1.3. Kenevir Sapı Tamamı (Lif + Sap)
3.2. Endüstriyel Kenevir Tohum Kullanım Yöntemleri
3.2.1. Kenevir Tohumu
3.2.2. Kenevir Yağı
4. Türkiye’de Kenevir Ekilebilecek Alanlar
5. Kenevirin Sistematiği ve Alt Türleri
6. Kenevirin Morfolojisi
6.1. Kök
6.2. Sap
6.3. Lif
6.4. Yaprak
6.5. Çiçek
6.6. Meyve Tohum
7. Kenevir Tarımı
7.1. İklim İstekleri
7.2. Toprak İstekleri
7.3. Ekim Nöbeti
7.4. Toprak Hazırlığı
7.5. Ekim
7.6. Bakım
7.6.1. Sulama
7.6.2. Gübreleme
7.6.3. Çapalama Ve Yabancı Ot Mücadelesi
7.7. Hasat
7.7.1. Kastamonu Yöntemiyle Hasat
7.7.2. Gümüşhacıköy Yöntemiyle Hasat
7.7.3. Ünye-Fatsa Yöntemiyle Hasat
7.8. Havuzlama
7.8.1. Biyolojik Havuzlama
7.8.1.1. Çiğde Havuzlama
7.8.1.2. Suda Havuzlama
7.8.2. Fabrikasyon Yöntemiyle Havuzlama
7.8.3. Durgun Suda Havuzlama
7.8.4. Akarsuda Havuzlama
7.8.5. Kimyasal Havuzlama
7.9. Lif Soyma
7.9.1. El İle Lif Soyma
7.9.2. Makina İle Lif Soyma
8. Yenilenebilir Enerji Kaynağı Olarak Kenevir
8.1. Biyodizel Hammaddesi Olarak Kenevir
8.2. Pelet Biriket (Biyokütle) Hammaddesi Olarak Kenevir
8.3. Diğer Biyoyakıt Hammaddesi Olarak Kenevir
Kenevir Birliği'nde Kenevir Tarımı Kitabı:
PDF Dosyası (2. Baskı):
PDF Görüntüleyici ⤵️
Kenevir Tarımı Kitabı 2. Baskı:
KENEVİR TARIMI VE MEVZUATI
Samsun - 2025
⬇️
PDF dosyasının yüklenmesi ve aşağıdaki alanda görülmesi için lütfen biraz bekleyiniz.
