Ana içeriğe atla

Çevre Sağlığının İyileştirilmesinde Kenevirin (Cannabis sativa L.) Kullanımı [Makale]

Yozgat Bozok Üniversitesi'nde Kenevir Katkılı Yapı Malzemesi ile 5 Ayrı Yapı İnşa Edildi, Veriler İncelenecek (13.11.22)

 

13.11.2022 | Anka Haber Ajansı

Endüstriyel kenevir alanında ihtisas üniversitesi ilan edilen Yozgat Bozok Üniversitesi bünyesinde iki yıl önce kurulan Kenevir Araştırmaları Enstitüsü, kenevir katkılı yapı malzemesinin diğer malzemelerle arasındaki farkın ortaya çıkarılabilmesi amacıyla kampüs alanı içerisinde 5 ayrı yapı inşa etti. Proje Koordinatörü olan Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Güngör Yılmaz, bu yapılarda oksijen geçirgenliği, karbondioksit süzme yeteneği, ses, ısı ve diğer yalıtım özelliklerinin gözlemlenerek, sonucun değerlendirileceğini söyledi.

Türkiye’de kenevirin ekonomiye kazandırılması, daha fazla katma değer elde edilmesine yönelik çalışmalar yapılabilmesi amacıyla ‘endüstriyel kenevir’ alanında ihtisas üniversitesi ilan edilen Yozgat Bozok Üniversitesi bünyesinde iki yıl önce kurulan Kenevir Araştırmaları Enstitüsü tarafından, kenevirin farklı alanlarda kullanımına yönelik çalışmalar devam ediyor. Mimarlık Fakültesinde geliştirilen kenevir katkılı yapı malzemesinin diğer yapı malzemeleriyle arasındaki farkın ortaya çıkarılabilmesi amacıyla kampüs alanı içerisinde farklı malzemelerden 5 ayrı yapı inşa edildi.

KENEVİR KATKILI BRİKETLER YAPILDI

Kenevir Araştırmaları Enstitüsü öncülüğünde, kenevir bitkisinin biyokütlesinin ekonomiye kazandırılmasına yönelik çalışmalar, akademisyenler ve öğrencilerin katkılarıyla sürdürülüyor. Enstitüsü bünyesinde oluşturulan araştırma gruplarında görev alan 200’ün üzerinde akademisyen, kendi alanlarına yönelik çalışmalar yapıyor. Tekstilden otomobil sektörüne, inşaat malzemelerinden kozmetik ürünlere, enerji sektöründen gıda sanayine kadar birçok alanda kullanılan kenevir bitkisinin inşaat sektöründe daha aktif kullanılabilmesi amacıyla kenevir katkılı briketler yapıldı ve kampüs içerisindeki deneme amaçlı yapılardan birisinde kullanıldı.

“KENEVİRİN ÖNEMLİ KULLANIM ALANLARINDAN BİR TANESİ DE İNŞAAT SEKTÖRÜ’’

Yozgat Bozok Üniversitesi Kenevir Araştırma Projesi Koordinatörü ve Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Güngör Yılmaz, kenevir bitkisinin önemli kullanım alanlarından birisinin de inşaat sektörü olduğunu, bu alanda kenevir bitkisi katkılı yapı malzemesi ile diğer yapı malzemelerinin arasındaki özellikleri saptamak üzere çalışmaların devam ettiğini söyledi. Yılmaz, kampüs içerisinde kenevir katkılı yapı malzemesi ile farklı malzemelerin kullanıldığı 5 deneme amaçlı yapı inşa ederek, gelişmeleri önce kış boyunca, daha sonra da yaz döneminde gözlemleyerek sonuçların değerlendirileceğini bildirdi. Yılmaz, “Kenevirin önemli kullanım alanlarından bir tanesi de inşaat sektörü. Tabii ki inşaat sektöründeki kullanılan kısmı, sap kısmı. Saplarının lifleri alındıktan sonra geriye kalan kısmına kıtık veya kırtık diyoruz. Bazı inşaat yapı malzemelerinde bu kırtıktan yapılan yalıtım malzemeleri, briket, tuğla gibi yapı malzemeleri kullanılıyor. Bazı durumlarda da lifleri ile birlikte parçalanıp öğütülüp o şekilde de kullanılabiliyor. Lifi alındıktan sonra geriye kalan kısmının kullanımı ekonomiye kazandırmış oluyor. Yani bitkinin tüm kısımları da kullanılmış oluyor’’ dedi.

“TURİZM TESİSLERİNİN ORGANİK OLMASI ÖNEMLİ”

Yozgat Bozok Üniversitesi Kenevir Araştırma Projesi Koordinatörü Prof. Dr. Yılmaz, lifi alınan kenevir bitkisinin geriye kalan sap parçalarının da ürüne dönüştürülüp, ekonomiye kazandırıldığını aktardı. Kenevir katkılı yapı malzemesinin organik olduğunu, bu nedenle turizm bölgelerindeki yapılarda tercih edilebileceğini vurgulayan Yılmaz şöyle konuştu:

“Dünyada yıllardan beri gerek betonun yapısında gerek doğrudan hem krit adı verdiğimiz kenevir tuğlalar, kenevir bloklar bunlardan yapılan malzemelerle duvar yapılıyor. Turizm tesislerinin organik olması önemli. Oksijen geçirgenliği, karbondioksit süzme yeteneği geçirgenliği, yine ses, ısı ve diğer yalıtım özellikleri, diğer klasik malzemeyle normal gaz, beton veya tuğla malzemeyle ya da diğer kompozit sentetik malzemelerle mukayesesini inşaat mühendisliği araştırma grubundaki arkadaşlarımız yapıyorlar. Peyderpey bu çalışmalar da çeşitlenecek.”

Kenevir kırtığı ile yapılan yapı malzemesi ile kampüs alanı içerisinde deneme amaçlı binada kullanıldığına dikkat çeken Yılmaz, “Şu an itibariyle burada gaz betondan yapılan tuğlalar, bildiğimiz klasik tuğlalar ve kenevir kıtığından organize edilen, üretilen tuğla materyaller oluşturulan yapıların mukayesesi yapılıyor. Bunların dış koşullara dayanıklılığına bakılacak, bunların ısı geçirgenliğine bakılacak, bunların işte ses veya atmosferde önemli oksijen, karbondioksit gibi bunların geçirgenliğine bakılacak. Süreç ilerledikçe çalışma biraz daha detaylandırılmış ve belki yanma özelliklerine, nem tutma özelliklerine bakılacak, çoğaltılabilir” dedi.

“YEPYENİ BİR SEKTÖRÜN GELİŞMESİ, ÜLKE EKONOMİSİ AÇISINDAN DA ÖNEMLİ”

Yılmaz, diğer yapı malzemeleri ile kenevir katkılı yapı malzemelerinin karşılaştırmasının yapıldığını, bu çalışmanın ARGE aşamasında olduğunu anlattı. Yılmaz, yapılan çalışma ile ‘Ne oranda kenevir katılacak? Hangi boyutta yapılacak? Başka malzemelerin bununla uyumu nedir?’ şeklindeki soruların yanıtının araştırma ilerledikçe daha da netleşeceğini aktardı. Yürütülen çalışmalarda önemli bir mesafe alındığını kaydeden Yılmaz, açıklamasını şöyle tamamladı:

“Gördüğünüz gibi kenevir kırtığı bir yapıya şu an itibariyle dönüştü. Bu kırtık malzemenin yapıştırıcılarla bir araya gelip bir tuğla oluşturması, orada hiçbir problem yok. Mühendislik tekniklerini kullanıp belli oranlarda yapıştırıcılarla, harç içerisinde katkı maddeleriyle beraber organize ediyorlar. Netice itibariyle bu organik yapılar oluştuğu zaman özellikle bu yayla turizmi organik turizm, belki dinlenme yerleri birtakım konaklama tesisleri ya da bunları da normal yapılarda betonun içerisinde ya da sıra malzemelerin içerisine kenevir kırtığının belli boyutlara getirilip kullanılması da yaygınlaşmış olacak. Kenevirin kullanım alanlarını zenginleştirmiş çeşitlendirilmiş olacak. Kenevir tarımının gelişimini, kenevirin her bir kısmının bir bedele, bir paraya, ücrete dönüşmesiyle gelirin birim alanın gelirine de katkı sağlamış olacaktır. İstihdam boyutu var. Yepyeni bir sektörün gelişmesi, ülke ekonomisi açısından da önemli.”

BİRÇOK SANAYİDE KULLANILIYOR

Uyuşturucu özelliği olmayan kenevir türü; dokuma, plastik, otomotiv sanayisinde, her alanda kullanılan bir bitki. Sanayi tipi kenevir için üretim üssü olarak Samsun Vezirköprü ilçesi seçilmişti. Tek yıllık olan kenevir bitkisinin boyunun 4 metreyi bulabildiği belirtiliyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı, kenevir bitkisi için 2018 yılında 41, 2019 yılında ise 242 çiftçiye üretim izni verildiğini açıklamıştı.


13 Kasım 2022
Anka Haber Ajansı
Foto: Anka Haber Ajansı

En çok okunan yayınlar

Dünya’da Yükselen Değer; Endüstriyel Kenevir (Cannabis sativa L.) [Makale]

DÜNYA’DA YÜKSELEN DEĞER; ENDÜSTRİYEL KENEVİR ( Cannabis sativa L.) Güngör YILMAZ, Levent YAZICI Bozok Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi Cilt: 1, Sayı: 1, Sayfa: 54-61 (2022) Derleme Makalesi Anahtar Kelimeler Kenevir, Cannabis sativa L., CBD, Kenevir lifi, Kenevirin kullanım alanları Öz:  Kenevir ( Cannabis sativa L.) günümüzde pek çok farklı alanda kullanılan önemli bir endüstri bitkisidir. Dünyada bu bitkinin kullanımı ve önemi son yıllarda gittikçe yaygınlaşmaktadır. Anavatanı Orta Asya olan kenevir, doğada yaygın olarak bulunmaktadır. Kenevir bitkisinden elde edilen lif, tohum, sap, kök, yaprak ve çiçekler birçok farklı sektörde değerlendirilmektedir. Uzun yıllar boyunca lifleri dokuma, ip, urgan, halat vb. amaçlar için kullanılmıştır. Çeşitli tür ve alt türleri olan bu bitkinin, bazı türleri uyuşturucu amacıyla yasadışı kullanılmaktadır. Bu yüzden dünyada son yüzyıl içinde muhtelif zamanlarda yasaklamalarla karşılaşmıştır. Kenevir, son yirmi yılda yeniden önemi artan bitkiler...

Kenevir Tarımı - Bölüm 7 (Kenevir Tarımı Kitabı)

7. Kenevir Tarımı 7.1. İklim İstekleri Kenevir, geniş bir adaptasyon kabiliyetine sahiptir. Bu nedenle ılık iklim kuşağından subtropik iklim kuşağına kadar yayılmış bir bitkidir. Kenevir ülkemizde yazlık olarak yetiştirilmektedir. Ekim öncesi yağış ihtiyacı fazladır. Hafif donlara karşı dayanıklı olan kenevir, ilkbahar geç donlarına karşı hassas olduğundan, -5 °C’den daha düşük sıcaklıklarda zarar görür. Tohum üretimi için sıfır derecenin altında olmayan asgari beş aylık ve lif için ise dört aylık bir gelişme periyoduna ihtiyacı vardır. Karadeniz Bölgesi sahil kuşağı için nisan ayının 10-30 arasında, İç ve Geçit bölgelerde mart ayı sonunda, nisan başında ekim gerçekleştirilmelidir. Karadeniz kıyı şeridi gibi nemli olan bölgelerde rahatlıkla yetiştirilir fakat kurak bölgelerde sulama yapmak şartıyla yetiştirilebilir. Kenevir bitkisi lif üretimi için 4 aylık, tohum için ise 5 aylık bir yetişme süresine ihtiyaç duymaktadır, özellikle Karadeniz gibi yağışlı ve nemli bölgelerimizde iyi bir ...

Her İlde Yönetmeliğe Uygun Olarak Kenevir Yetiştirilebilir

İZİNLİ İLLER DIŞINDA DA, HER İLİMİZDE, YÖNETMELİĞE UYGUN OLARAK KENEVİR YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILABİLİR. KENEVİR YETİŞTİRİCİLİĞİ VE KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK  çerçevesinde belirlenen hükümlere uymak şartı ile bilimsel araştırma amacıyla ana veya tali bitki olarak kenevir yetiştiriciliğine (Madde 5) birinci fıkrada belirlenen bölgeler dışında da Bakanlıkça izin verilebilir. Yukarıdaki video, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Selim Aytaç'ın, 20 Ocak 2018 tarihinde, İstanbul Aydın Üniversitesi'nde gerçekleştirilen 1. ENDÜSTRİYEL KENEVİR FORUMU 'nun Birinci Oturumu'ndaki üçüncü sunum olan " Kenevir Yönetmeliği " başlıklı sunumundan kısa bir alıntıdır. Videonun tamamını izlemek için: https://www.kenevirbirligi.com/2021/11/1-endustriyel-kenevir-forumu-20-ocak.html Prof. Dr. Selim Aytaç'ın sunumunda vurguladığı bu önemli bilginin duyulması, yayılması ve sektörde daha çok kişi tarafından bilinmesi, Türkiye'de Endüstriy...

Türkiye'de Endüstriyel Kenevir Yetiştiriciliğine İzin Verilen İller

Türkiye'de Endüstriyel Kenevir Ekim İzni Verilen İller SİVAS VE KONYA İLE BİRLİKTE 21 İZİNLİ İLİMİZ: Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat, Zonguldak illerinde ve bu illerin bütün ilçelerinde izinli kenevir yetiştiriciliği yapılabilir. (1)   Sivas (20. İl ) 2021 üretim yılından itibaren Sivas'a endüstriyel kenevir ekim izni verilmiştir. (2) Konya (21. İl ) 2024 üretim yılından itibaren Konya’ya endüstriyel kenevir ekim izni verilmiştir. (3) KAYNAKLAR: (1) Yönetmelikte Yer Alan İlk 19 İzinli İl KENEVİR YETİŞTİRİCİLİĞİ VE KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK İKİNCİ BÖLÜM Yetiştiricilikle İlgili Hükümler Yetiştiricilik izni verilebilecek bölgeler MADDE 5 –(1) İzinli kenevir yetiştiriciliği; Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak illerinde ve bu illerin bütün ilçe...

Türkiye’de Kenevir Ekilebilecek Alanlar - Bölüm 4 (Kenevir Tarımı Kitabı)

4. Türkiye’de Kenevir Ekilebilecek Alanlar 29 Eylül 2016 tarih ve 29842 sayılı resmi gazete ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının “Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolü Hakkındaki Yönetmelik” yürürlüğe girmiştir. Resim 11. Türkiye'de Kenevir Yetiştiriciliğine İzin Verilen İller Yönetmelik kapsamında izinli kenevir yetiştiriciliği; Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak illerinde ve bu illerin bütün ilçelerinde yapılabilir. (*) Yönetmelik kapsamı dışında kalan il ve ilçelerin dışında kenevir  yetiştiriciliği yasaktır. Ancak, bu Yönetmelik çerçevesinde belirlenen hükümlere uymak şartı ile bilimsel araştırma amacıyla ana veya tali bitki olarak kenevir yetiştiriciliğine birinci fıkrada belirlenen bölgeler dışında da Bakanlıkça izin verilebilir. Kaynak : Kenevir Tarımı Kitabı, Sayfa: 7 - 8 TAGEM ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun 2019 PDF Dosyası (2. Baskı) : KENEV...

Samsun'da "Kenevirde Güncel Yaklaşımlar" Çalıştayı Düzenlendi [Video]

Prof. Dr. Selim Aytaç: "Kenevir sektörü ülkemizde yeniden canlanıyor" " Kenevirde Güncel Yaklaşımlar  Çalıştayı "nda konuşan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Selim Aytaç, "Kenevir, inşaat sektöründen ilaç endüstrisine, gıdadan polimer malzeme üretimine kadar geniş bir yelpazede kullanım imkânı buluyor. Ülkemizde de bu alandaki çalışmalar hız kazanmış durumda" dedi. OMÜ Kenevir Araştırmaları Enstitüsü ile Amerika Oregon Üniversitesi Kenevir İnovasyon Merkezi arasındaki öğrenci, öğretim üyesi, proje iş birlikleri ve deneyim paylaşımları yapmak amacıyla " Kenevirde Güncel Yaklaşımlar Çalıştayı " düzenlendi.   Atatürk Kongre Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen çalıştayda ilk olarak konuşan Prof. Dr. Selim Aytaç, "Kenevir sektörü ülkemizde yeniden canlanıyor. Kenevir tarih boyunca birçok alanda kullanıldı ancak psikoaktif kanabinoid içeriği nedeniyle zaman zaman geri plana itildi. Son yıllarda ...

KAMUOYU DUYURUSU: İLAÇ ETKİN MADDESİ ÜRETİMİ AMAÇLI KENEVİR YETİŞTİRİCİLİĞİ İÇİN BAŞVURULAR 1 EKİM'DE BAŞLAYACAK

TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ'NDEN KAMUOYU DUYURUSU: Bakanlığımızca hazırlanan “ İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik ”, 13 Eylül 2024 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik kapsamında yetiştiricilik yapmak isteyecek gerçek veya tüzel kişilerin 1 - 31 Ekim tarihleri arasında Kurumumuza (TMO) başvurmaları gerekmektedir. Başvuruda bulunacak gerçek veya tüzel kişiler, başvuru için Yönetmelikte belirtilen evrakları eksiksiz olarak Kurumumuza bu tarihler arasında sunacak olup evraklarında eksiklik tespit edilen kişi veya firmalara 15 Kasım’a kadar ek süre verilecektir. Başvurular, ülke arz ve talep durumuna göre Cumhurbaşkanınca belirlenecek kota doğrultusunda 31 Aralık'a kadar değerlendirilerek sonucu, başvuru sahibine yazılı olarak bildirilecektir. Başvurusu olumlu sonuçlanan gerçek veya tüzel kişilerle Kurumumuz arasında Yetiştiricilik Sözleşmesi imzalanacaktır. Sözleşme imzalanan kişiler, üretim planı...

Kenevir Liflerinin Eldesi, Karakteristik Özellikleri ve Tekstil Endüstrisindeki Uygulamaları [Makale]

KENEVİR LİFLERİNİN ELDESİ, KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ VE TEKSTİL ENDÜSTRİSİNDEKİ UYGULAMALARI Seher KAYA, Eren ÖNER Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Yıl 2020, Cilt: 11, Sayı: 1, 108 - 123, 03.06.2020 https://doi.org/10.29048/makufebed.693406 Derleme Makalesi ÖZ Kenevir, yenilenebilir ve sürdürülebilir karakterde ve çok amaçlı bir ürün olması sebebiyle bilimsel, sektörel ve ekonomik yönlerden günden güne önem kazanan bir malzeme olmaktadır. Esasında kenevir bitkisi insanlık tarihi boyunca kullanılmış en eski lif bitkilerinden birisidir. Buna karşın kenevir üretimi, esrar eldesinde kullanılabilmesi ve zamanla sentetik liflerin yaygınlaşması sebebiyle küresel anlamda gerilemiş ve ülkemizde ise bitme noktasına gelmiştir. Tekstil, ilaç, kâğıt, biyoyakıt, kozmetik ve otomotiv gibi birçok farklı sektörde oldukça geniş bir kullanım alanı olan kenevir, petrol ve petrokimyanın kullanıldığı her alanda alternatif olan, üstün özelliklere sahip bir bitkidir. Ayrıca k...