Kahverengi Kokarcaya Karşı Kendir

Uzman ziraatçılar Bozbaş ve Ulu, zararlı böcekleri öldüren Kendir’i hatırlattı.

Karadeniz’de fındık bahçelerini istila eden kahverengi kokarca zararlısına karşı çözüm aranırken, iki uzman Ziraat Mühendisi, Kendir’in çözüm olabileceğini söyledi. Günebakış’ı ziyaret eden Ziraat Yüksek Mühendisleri Cemil Bozbaş ve Mehmet Ulu, Kendir (kenevir) üretimi ile ilgili önemli açıklama yaptı. Kendir üretiminin izne tabi olduğunu belirten Bozbaş, dişi kendir yaprağının kahverengi kokarcayı yok edebileceğini söyledi. İlgili kurumların konuyu ele almaları gerektiğini ifade eden Bozbaş ve Ulu şunları kaydetti:

Soru: Sizinle Kendiri (Keneviri) konuşmak istiyoruz. Çocukluğunuzda bahçenizde tanıdığınız kendiri bize anlatır mısınız?

Cemil Bozbaş - Mehmet Ulu: “Kenevir ülkemizde çok önemli bir lif bitkisi olup, bu anlamda çok özel bir yere de sahiptir. Tekstil sektörünün gelişmediği dönemlerde, özellikle kırsal kesimdeki insanlar ihtiyaçlarını karşılamak için kendi tarlası içinde veya boş alanlarda bu bitkiyi üreterek giysi vs ihtiyaçlarını karşılıyorlardı. Bu olay çok önemli bir üretim kültürü olup, hem üretip ve hem de mamul madde elde etmek zor olmasına karşın halkımız bu uğraşı devam ettirmede ciddi bir kararlılık gösterip aile ekonomisine katkıda bulunarak üretimi en üst düzeyde sürdürmüş ve zararlı yönlerinden kaçınmayı da ihmal etmemiştir. İşte Anadolu insanı her konuda olduğu gibi bu konudaki hassasiyetini sürdürmüş ve devletine sorun yaşatmamış olması da önemli bir bağlılığın göstergesi olmuştur. Günümüzde en önemli sorunun beslenme olduğu bilinmekle birlikte, giyim ve barınmaya yönelik yani tekstil başta olmak üzere, liflere duyulan ihtiyaç beslenme gereksiniminden daha az değildir. Nasıl sıcak iklimlerde Jüt ve Rami'nin önemi tartışılmazken ülkemizde de pamuk, keten ve kenevirin önemi de çok büyüktür. Zira ülkemizde ana lif bitkisi olarak pamuk üretimi azalan bir şekilde yapılmakta ve talebi karşılayamamakta aynı zamanda tekstil sektörünün ihtiyaç duyduğu pamuğun yarıya yakın kısmı da yurtdışından ithalatla karşılanmaktadır.”

Soru: Kendirin çok önemli bir ürün olduğunu belirterek, üretim yasağının kaldırılmasını istiyoruz. Kendir neden çok önemli?

Cemil Bozbaş - Mehmet Ulu: “Kenevirin en önemli özelliklerinden biri de lif bitkisi olmasının yanında liflerinin çok kuvvetli olması nedeniyle birçok alanda rahatlıkla kullanılmasını mümkün kılmaktadır. Karadeniz bölgesinde üretilen kenevir liflerinin uzun, kaliteli ve dayanıklı olması tekstil sanayi için alternatif bir kaynaktır. Aynı zamanda kenevir (Kendir) enerji değerinin yüksek olması ve yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak ülkemiz için önemli bir potansiyeldir. Toplumun en fazla ihtiyaç duyduğu ve yokluk sıkıntılarının olduğu dönemlerde Anadolu insanı keneviri kendi emeğiyle üretip kullandığı bir ürünün tarımı Avrupa’da ve ABD'de artmaya devam ederken bizde yasaklanmıştır. Onun için bu ülkelere bağlı kalmamak koşuluyla ülkemizde endüstriyel kenevir tarımını geliştirmek için THC (Etkili madde) oranının düşük olduğu kendi milli kenevir "TOHUM”umuzu üretmemiz ulusal bir zorunluluktur. Yoksa fabrika kapatarak ülke insanının elinden üretim gücünü ve kültürünü yeni kültürler üretmeden alarak hiçbir yere varılmaz. Şayet varılmış  olsaydı; tütün, süt, şeker, et balık, kenevir ve kağıt  fabrikalarıyla hara'lar, suni tohumlama istasyonları, tohum ıslah istasyonları, sebze fidanı üretim seraları, zirai mücadele ve karantina, toprak su, patates tohumu üretme sahaları ve daha bir çok tarımsal kurumun kapatılması neticesinde tarımın geldiği durum çok iyi olmalıydı, halbuki gelinen son durum içler acısıdır. Yani tarımda dış ülkelere bağımlı hale gelerek devletin sırtındaki yükler diye kapatılan ve satılan ulusal varlıklar kimlere sermaye olarak devredildi ve tarım çökertildi bunu Türk milletinin bilmeye hakkı vardır. Demek ki yılların birikiminin ne kadar önemle korunması ve işlevsel tutulması gelinen aşamada yaşanarak görülmüş ve tarımsal üretimde kopuşlar hızlanarak, ekonomiye olan olumsuz etkileri ile toplumda sosyal sıkıntıların yaşanmasına sebep olmaktadır. Onun için bu girdaptan çıkmanın tek yolu yıllar içinde oluşturulan kurum ve kuruluşların, altyapılarının yeniden bir revizyonla devrim niteliğinde yapılanma oluşturulması artık zaruri hale gelmiş ve de geçmektedir.”

Soru: Kendir üretimi, Trabzon’da yasak mı? Hangi illerde kendir üretimi serbest?

Cemil Bozbaş - Mehmet Ulu: “Dünya'nın kenevir üretimiyle 4 milyar dolarlık bir aşamaya geldiği günümüzde ülkemizde de, 29.09 2016 tarihinde 29842 sayılı resmi gazetede yayımlanarak "Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik" yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelikle kenevir üretimine on dokuz (19*) ilde, Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak [Ek bilgi* 2021'den itibaren Sivas ve 2024'den itibaren Konya] illerinde üretim izni verilmiş ve bu iller haricinde kenevir tarımı yasaklanmıştır. Ülkemizde ilk defa Kastamonu'nun Taşköprü ilçesinde 1946 yılında kenevir sanayi fabrikası kurulmasına karşın bu fabrika sığ bir zihniyet tarafından 1951 yılında kapatılmıştır. Fabrikada ağırlıklı olarak çuval üretilmekteyken üretimin bugün olduğu gibi pahalılığı gerekçe gösterilerek; yurtdışından jütten üretilen çuvallar ithal edilmeye başlanmıştır. 1961 yılında ülkemizde 10.700 ton olarak üretilen kenevir lifi kapatılmadan sonra zamanla üretimi şiddetle gerilemiş ve 2008 yılında ise lif üretimi 8 tona düşmüştür. Halbuki kenevir çok güçlü bir lif yapısına sahip olduğu için endüstriyel alanlardaki kullanımı da oldukça artmıştır.”

Soru: Trabzon, üretimin yasak olduğu iller arasında. Bu bir üvey evlat muamelesi mi?

Cemil Bozbaş - Mehmet Ulu: Hasır lifi, giysi, kumaşlar, çanta, çorap, halat takımı, ağ, tuval, halı çeşitleri, jeotekstil, biyokimya, profil çekme, kompresyon, kalıplama, sunta, izolasyon, sıva, hayvan altlığı, malçlama, kazan yakıtı, ekmek, tatlı, dondurma, gevrek, protein tozu, küspe, un, mutfak yağları, sabun, şampuan, el kremi, makyaj malzemeleri, çözücüler vernik, matbaa mürekkebi ve dizel yakıt gibi birçok ürün üretilmektedir. Tüm bu kullanım alternansından dolayı dünyada kenevir çeşidi araştırmalarla 69'a ulaşmışken bizde de kenevir fabrikası 1951 yılında yani 73 yıl önce kapatılmış ve kenevir ekimi yasaklanmıştır. Yeniden planlamada Trabzon'a üretim izni verilmeyerek yetim bırakılmış buda yetmemiş üvey evlat muamelesine hapsedilmiştir. Buradaki temel sorun Trabzon’u idare edenler, siyasiler, kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütlerinin çalışmamasından kaynaklanmakla birlikte, bu işlevsellik kırılmadığı sürece tarihsel üretim kültürü tamamen sonlanacak ve yeniden yerine ikama edilmesi tarih olacaktır.”

Soru: Trabzon niçin kendir (kenevir) ekiminin serbest olduğu iller kapsamına alınmalı?

Cemil Bozbaş - Mehmet Ulu: “Zira yılda bir kez kısmen çay ve fındık tarımına mahkum olan Trabzon'un çiftçisinin bütçesine yıl on iki ay parasal girdinin sağlanması için paralel tarımın geliştirilmesi bir zorunluluktur. Yoksa kırsal kesimde yükselen fakirliği ve nede göç olayını engelleme şansımız kalmayacak, sosyal travmalarda gittikçe artarak devam edecektir. Onun için kenevir üretim kapsamına Trabzon da alınmalıdır çünkü; Stratejik bir ürün olması ve dünyanın her tarafında üretilmesi yanında ilimizde eskiden üretiliyor olması, Mevsimsel bitki olması yanında üretiminin kolay olması, Tarımsal sanayi için çok önemli bir bitki olması, Kullanım yelpazesinin ve çeşitliliğinin giderek artması, Ekinlerin verimlerinin artmasında etkili olması, Liflerinin birçok sahada kullanılması, Tek veya iki ürün alınan alanlarda paralel tarımın gelişmesinde ekonomik önem arz etmesi, Mahsul veriminin hızlı olması, Hastalıklara karşı mukavim olması, Doğal bir oksijen filtresi olmasının yanında karbondioksit salınımını azaltması, Temel ekonomik ürünler arasında yer alması, Son zamanlarda fındık bahçelerine musallat olan kahverengi kokarcaya karşı etkili maddesi yüksek kenevirler (Dişi kenevir) bu bahçelerde dönümde ortalama on (10) adet veya daha fazla yetiştirilirse olumlu sonuçlar alınabilir. Zira bundan 60-70 yıl önce tarla içinde kenevir üretildiği zamanlarda HİÇBİR ÜRÜNDE böcek tahribatı görülmüyordu. Çünkü kenevirin etkili maddesinin çekici olması sonucu tarladaki tüm zararlı böcekleri yok ettiği gibi yabancı otların da gelişmesini engelliyordu. Onun için mevsimlik olan bu ürünün fındık bahçelerinde bir defaya mahsus olmak üzere muhakkak denenmesi faydalı olacaktır.”

Soru: Son olarak neler söyleyeceksiniz?

Cemil Bozbaş - Mehmet Ulu: “Netice olarak; ülkemizin ürün desenini kurum, kuruluş ve fabrikaları yok ederek tarımsal çıkmaza daha fazla sürüklemekteyiz. Bu durum hem tarım ,hem ülke ekonomisi ve hem de insanlarımızın beslenmesi açısından büyük bir risktir. Onun için bu sahadaki riskleri ve oluşacak tehlikeleri biran önce fırsata çevirmenin yolları araştırılmalı ve düzlüğe çıkarılmalıdır. Bunun yanında kenevirde olduğu gibi unutulmuş veya üretiminden vazgeçilmiş ürünlerde üretime kanalize edilmelidir. Onun için bu ülke topraklarında karnı aç insan olmaması adına yeniden tarımsal üretim devrimini acilen gündemimize almamız bir yaşam zorunluluğu, sorumluluğu ve milli bir vatan görevidir.”

12 Kasım 2024

Görsel ve Haber Kaynak: Günebakış

https://www.gunebakis.com.tr/haber/22336286/kahverengi-kokarcaya-karsi-kendir

* Türkiye'de Endüstriyel Kenevir Ekim İzni Verilen İller

SİVAS VE KONYA İLE BİRLİKTE 21 İZİNLİ İLİMİZ:

Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat, Zonguldak illerimize verilen izinden sonra;

Sivas: 2021 üretim yılından itibaren Sivas'a (20. İl) endüstriyel kenevir ekim izni verilmiştir.

Konya: 2024 üretim yılından itibaren Konya’ya (21. İl) endüstriyel kenevir ekim izni verilmiştir. 

Detaylı Bilgi:

https://www.kenevirbirligi.com/p/kenevir-ekim-izni-verilen-iller.html

Lütfen Dikkat!

HER İLDE, YÖNETMELİĞE UYGUN OLARAK, ENDÜSTRİYEL KENEVİR YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILABİLİR

Detaylı Bilgi:

https://www.kenevirbirligi.com/2021/12/her-ilde-yonetmelige-uygun-olarak-kenevir-yetistiriciligi-yapilabilir.html