Ana içeriğe atla

Ağır Metal Kirliliği ve Kenevirin (Cannabis sativa L.) Fitoremediasyon Yönteminde Kullanılabilirliği [Makale]

Kenevir, Çok Yönlü Bir Bitki


Kenevir (Cannabis sativa), uzun yıllardır çeşitli amaçlar için kullanılan çok yönlü bir bitkidir. Geleneksel olarak, kenevir lifleri, ip, kumaş, kağıt ve inşaat malzemeleri gibi ürünlerin üretiminde kullanılmıştır. Ayrıca, tohumları besleyici bir gıda kaynağı olarak tüketilmiştir. Son yıllarda, kenevirin tıbbi ve endüstriyel uygulamaları yeniden ilgi görmektedir.

Kenevir, çeşitli faydalar sunan çok yönlü bir bitkidir. En önemli faydaları şunlardır:

Çevre dostu ürünler: Kenevir lifleri, pamuk gibi diğer doğal liflerden daha sürdürülebilir bir alternatiftir. Kenevir, su ve toprak kaynaklarına daha az ihtiyaç duyar ve pestisit kullanımına daha az ihtiyaç duyar.

Yenilenebilir enerji kaynağı: Kenevir bitkisinin gövdesi, biyodizel yakıtı üretmek için kullanılabilir.

Tıbbi uygulamalar: Kenevir bitkisinden elde edilen CBD (kannabidiol) ve THC (tetrahidrokannabinol) gibi bileşikler, ağrı, endişe, bulantı ve diğer tıbbi durumların tedavisinde kullanılmaktadır.

Besleyici gıda kaynağı: Kenevir tohumları, protein, esansiyel yağ asitleri, lif ve mineraller açısından zengindir.

İnşaat malzemeleri: Kenevir lifleri, beton ve diğer inşaat malzemelerine güç ve dayanıklılık katmak için kullanılabilir.

Kenevir üretimi

Kenevir, diğer birçok tarım ürünü gibi yetiştirilir. Tohumlar ilkbaharda ekilir ve bitkiler yaklaşık 4 ay içinde hasat edilir. Kenevir yetiştiriciliği için uygun koşullar, ılık iklim, iyi drene edilmiş toprak ve bol güneş ışığıdır.

Kenevir bitkisinin farklı kısımları farklı amaçlar için kullanılır:

Lifler: Gövdeden elde edilir ve ip, kumaş, kağıt ve inşaat malzemeleri gibi ürünlerin üretiminde kullanılır.

Tohumlar: Besleyici bir gıda kaynağıdır ve ayrıca yağ, protein ve diğer ürünlerin üretimi için kullanılır.

Çiçekler: Tıbbi ve rekreasyonel amaçlar için kullanılan CBD ve THC gibi bileşikleri içerir.

Kenevir üretimi, bitkinin genetik yapısı ve yetiştirme koşulları gibi faktörlere bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Kenevir, çevreye, sağlığa ve ekonomiye fayda sağlayabilecek çok yönlü bir bitkidir. Kenevirin sürdürülebilirlik, tıbbi uygulamalar ve gıda üretimi gibi alanlarda giderek artan bir rol oynaması bekleniyor.

23 Kasım 2024
Ahmet Haydar Tarhanlı

Kaynak: Yeni Mesaj
 

En çok okunan yayınlar

Kenevir Hem Hastalıklara Hem Rekabete Şifa Olacak

Kenevir hem hastalıklara hem rekabete şifa olacak Türkiye’de tıbbi kenevirin eczanelerde satışının serbest hale gelmesiyle Ar-Ge çalışmalarının da artması bekleniyor. Yeni dönemde, daha önce imha edilen kenevirin yapraklarının da ilaç sanayinde kullanılması gündemde. Sümeyra TOPAL |  İstanbul Ticaret 15 Ağustos 2025 İtalya Ulusal Araştırma Konseyi Biyolojik Bilimler ve Biyolojik Kaynaklar Enstitüsü’nün 2022 yılında yayınladığı rapora göre, 9 alanda 25 binden fazla ürünün hammaddesi olmaya aday olan kenevirde ülkeler politikalarını bir bir güncelliyor. Türkiye’de de kenevirin kullanım alanlarına yönelik önemli bir düzenleme yapıldı. ‘Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM’de kabul edildi. Bu düzenlemeyle tıbbi kenevirin eczanelerde satışı da serbest hale geldi. Yeni döneme dair detayların önümüzdeki günlerde netleşmesi beklenirken, Türkiye’de Ar-Ge çalışmalarının da bu alanda yoğunlaşacağı öngörülüyor...

Kenevirin Tarihçesi - Bölüm 2 (Kenevir Tarımı Kitabı)

2. Kenevirin Tarihçesi Kenevir ( Cannabis sativa L.), insanlık tarihinde yetiştirilmiş, 2n=20 kromozomlu tek yıllık, C3 gurubundan uzun ve kuvvetli, tohumu ve lifleri için yetiştirilen ilk kültür bitkilerinden birisidir. Arkeolojik araştırmalar sonucunda M.Ö. 8000 yıllarına tarihlenen kenevirden üretilmiş kumaş kalıntılarına rastlanmıştır. M.Ö. 1500’lü yıllarda Anadolu’da kenevir üretimi yapıldığı bilinmektedir. Kenevir lifleri tarih boyunca tekstil üretiminde çok önemli yer tutmuş, ülke ekonomilerini şekillendirmiştir. Öyle ki 19. yy. sonlarına kadar dünya üzerindeki tüm tekstil ürünlerinin %80’inin hammaddesini kenevir lifi oluşturmuştur. 20. yy. başlarında gelişen teknoloji ile birlikte pamuk lifinin kullanılmaya başlanmasıyla daha ince iplikler üretilebilmiş, daha hafif elbiselerin eldesi mümkün olmuştur. 1930’lu yıllarda çıkarılan esrar karşıtı yasalarla kenevir tarımı büyük sekteye uğramış, buna ek olarak savaş sanayisine paralel olarak geliştirilen sentetik liflerle beraber ken...

Kenevir Tarımı - Bölüm 7 (Kenevir Tarımı Kitabı)

7. Kenevir Tarımı 7.1. İklim İstekleri Kenevir, geniş bir adaptasyon kabiliyetine sahiptir. Bu nedenle ılık iklim kuşağından subtropik iklim kuşağına kadar yayılmış bir bitkidir. Kenevir ülkemizde yazlık olarak yetiştirilmektedir. Ekim öncesi yağış ihtiyacı fazladır. Hafif donlara karşı dayanıklı olan kenevir, ilkbahar geç donlarına karşı hassas olduğundan, -5 °C’den daha düşük sıcaklıklarda zarar görür. Tohum üretimi için sıfır derecenin altında olmayan asgari beş aylık ve lif için ise dört aylık bir gelişme periyoduna ihtiyacı vardır. Karadeniz Bölgesi sahil kuşağı için nisan ayının 10-30 arasında, İç ve Geçit bölgelerde mart ayı sonunda, nisan başında ekim gerçekleştirilmelidir. Karadeniz kıyı şeridi gibi nemli olan bölgelerde rahatlıkla yetiştirilir fakat kurak bölgelerde sulama yapmak şartıyla yetiştirilebilir. Kenevir bitkisi lif üretimi için 4 aylık, tohum için ise 5 aylık bir yetişme süresine ihtiyaç duymaktadır, özellikle Karadeniz gibi yağışlı ve nemli bölgelerimizde iyi bir ...

Tıbbi Kenevir Eczanelere Geliyor: Türkiye’de Yeni Bir Dönem Başlıyor!

Aşağıdaki 4 Temmuz 2025 tarihli " Tıbbi Kenevir Eczanelere Geliyor: Türkiye’de Yeni Bir Dönem Başlıyor! " başlıklı haber yazısı, TibbiKenevir.com sitesinden alıntı yapılmıştır. Türkiye'de tıbbi kenevirin geleceği için tarihi bir adım atıldı! Uzun süredir beklenen ve büyük bir merakla takip edilen  tıbbi kenevir in eczanelerde satışını öngören yasa tasarısı, 3 Temmuz 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'ndan geçerek önemli bir aşamayı geride bıraktı. Bu gelişme, hem hastalar hem de sağlık sektörü için yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Yasa Tasarısı Ne Getiriyor? Temel Hükümler Komisyondan geçen " Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ", tıbbi kenevirin kontrollü bir şekilde sağlık sistemine entegrasyonunu hedefliyor. Tasarının ana hatları şu şekilde özetlenebilir: • Eczanelerde Reçeteli Satış : En önemli değişiklikle...

Konya'da 10 İş İnsanı Ortak Kenevir Fabrikası Kuracak

Konya'da kenevir üretiminin önemi bir kez daha anlaşıldı. Ham petrolden daha değerli olan kenevir, Konya'da 10 iş adamını bir araya getirdi. Bu doğrultuda Konya kenevir fabrikası kurulacak. Konya, kenevir üretimi konusunda önemli bir adım atarak 10 iş adamını bir araya getirip bir kenevir fabrikası kurma kararı aldı. Kenevirin ham petrolden daha değerli bir hammadde olarak kullanılması, tekstil, biyoplastik, inşaat malzemeleri ve diğer sektörlerde büyük potansiyel taşıyor. Bu fabrika, yerel ekonomiye katkı sağlarken, Konya'nın kenevir üretimi alanındaki liderliğini pekiştirebilir. 2026 YILINDA ÜRETİME BAŞLAYACAĞIZ Çumra’da faaliyet gösteren Şakiroğulları Tarım Sulama Sistemleri Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Turan, Çumra’da kurulacak kenevir fabrikasıyla ilgili önemli bilgiler verdi. Turan, "Çatalhöyük HEMP Endüstri Tarım A.Ş. adı altında 10-15 iş insanı ile kenevir fabrikası kuracağız" dedi. Mustafa Turan, 2025 yılı için AR-GE çalışmaları kapsamında ilk etapta 32...

"İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de Yayımlanarak Yürürlüğe Girdi

İlaç Etkin Maddesi Üretmek İsteyen Kenevir Yetiştiricisi TMO'ya Başvurabilecek İlaç etkin maddesi üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği yapmak isteyenler 1-31 Ekim tarihlerinde Toprak Mahsulleri Ofisine (TMO) başvurabilecek. Tarım ve Orman Bakanlığı'nca hazırlanan "İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bakanlıktan edinilen bilgiye göre, Türkiye'de Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun kapsamında lif, tohum, sap ve benzeri amaçlarla kenevir yetiştiriciliğine izin verilebiliyor. İlaç etkin maddesi elde etmeye yönelik çiçek ve yaprak üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği yapmak üzere geçen yıl Nisan'da Kanun'da yapılan değişiklik kapsamında söz konusu yönetmelik hazırlandı. Yönetmelikle anılan amaç doğrultusunda kenevir yetiştiriciliğine Tarım ve Orman Bakanlığınca izin verilecek. Ekim ayında TMO'ya başvurmaları gerekiyor İlaç etkin maddesi üre...

Kenevirin Sistematiği ve Alt Türleri - Bölüm 5 (Kenevir Tarımı Kitabı)

5. Kenevirin Sistematiği ve Alt Türleri Her ne kadar taksonomistlerle tam bir uyum içerisinde olmasa da kenevir, Cannabinaceae familyası içerisinde Cannabis cinsi içerisinde tek türdür. • Takım : Urticales  • Familya : Cannabinaceae  • Cins : Cannabis  Kenevir sistematik bakımdan aşağıdaki varyetelere sahiptir: • Cannabis sativa var. vulgaris L. (Kültürü yapılan kenevir)  • Cannabis sativa var. indica Lam. (Hint keneviri)  • Cannabis sativa subvar. gigantica (Dev cüsseli kenevir)  • Cannabis sativa var. ruderalis (Yabani kenevir)  Kültürü yapılan kenevir bitkisi diploid yapıda ve 20 kromozomludur. Resim 12. Kenevir Türleri Çok sayıda alt türü bulunan kenevirin, Cannabis sativa L. ssp. vulgaris geçmişte elyaf üretimi için kullanılmaktaydı. Cannabis sativa L. indica alt türü ise daha çok THC içerdiği için narkotik amaçla kullanılmıştır. Doğada kendiliğinden yetişen yabani kenevir ise Cannabis sativa L. ruderalis ’tir. Ancak taksonomik olarak b...

Kenevirin Tedavi Edici Özelliği Var mı? Ülkemizde Bu Amaçla Kullanılıyor mu? Prof. Dr. Selim Aytaç Yanıtlıyor [Video]

KENEVİRİN TEDAVİ EDİCİ ÖZELLİĞİ VAR MI? İLAÇ OLARAK KULLANILIYOR MU? Kenevir, ağrı kesici ve hastalıkları tedavi amacıyla kullanılıyor mu? Ülkemizde, kenevir, sağlık alanında kullanılıyor mu? Türkiye'de, bu konudaki yasal mevzuat ne durumda? Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Aytaç yanıtlıyor. Bu video, 16 Ocak 2019 tarihinde Burcu Düzgün Çoban'ın sunumuyla ekranlara gelen Haberin Sesi programından alıntıdır.  Programın tamamını izlemek için lütfen aşağıdaki bağlantıya tıklayın: https://www.kenevirbirligi.com/2021/11/kenevir-uretimi-prof-dr-selim-aytac.html Tüm "Soru ve Cevap" videolarını izlemek için lütfen aşağıdaki görsele tıklayın.