Ana içeriğe atla

Ağır Metal Kirliliği ve Kenevirin (Cannabis sativa L.) Fitoremediasyon Yönteminde Kullanılabilirliği [Makale]

Ostim Teknik Üniversitesi’nde Uluslararası Kenevir Forumu


OSTİM Teknik Üniversitesi’ndeki Kenevir Forumu ve Uluslararası Multidisipliner Çevre ve Kenevir Kongresi’nin açılışı dün (20 Mayıs 2024) yapıldı. İki gün boyunca devam edecek forumda kenevirin olumlu kullanımına ve ekonomik yönüne dikkat çekiliyor. OSTİM Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat Yülek, “Bir devlet refleksinin tekrar oluşup, kenevir tarımının ve sanayisinin Türkiye’ye yeniden gelmesi lazım, çünkü Türk ekonomisi açısından önemli” dedi.

Bilim insanları ve uzmanlarla kenevirin çeşitli kullanım alanlarına odaklanan ‘Kenevir Forumu ve Uluslararası Multidisipliner Çevre ve Kenevir Kongresi’nin açılışı dün OSTİM Teknik Üniversitesi’nde yapıldı. OSTİM Teknik Üniversitesi ve İKSAD iş birliğiyle düzenlenen forumda kenevirin endüstriyel, tıbbi, kozmetik, tarımsal ve çevresel yönleri de oturumlarda ele alındı. Kongrenin açılış konuşmasını gerçekleştiren ve kenevirin hem ekonomi hem de çevresel şartların iyileştirilmesi noktasında sunacağı katkıları dile getiren Kongre Başkanı Prof. Dr. Ahmet Karadağ özetle şunları söyledi:

“Kenevirle ilgili kısa bir tarihçeye bakacak olursak M.Ö 8 bin yılına kadar varan kumaş kalıntılarına rastlanmakta. Anadolu’da ise, M.Ö 1500’lü yıllara dair kenevirle ilgili kalıntılar bulunmakta. Türkiye’deki kenevir potansiyeline baktığımızda iki tane Kenevir Enstitüsü var, bu alanda ihtisas geliştiren bir üniversitemiz var ve kenevirle ilgili yapılan bilimsel çalışmalarla birlikte Türkiye’de bununla ilgili farkındalık oluşmuş durumda. Kenevirle 25 bin ürünün ham maddesi olabilecek, bütün biyokütlenin kökünden tutun yapraklarına kadar ekonomiye kazandırma potansiyelinin çok yüksek olduğu bir bitkiden bahsediyoruz. Kenevirin bütün biyokütlesi ekonomiye kazandırılmaya değer katma değeri yüksek olan bir ürün olurken, bir taraftan da siz kenevir ektiğinizde müthiş bir oksijen kaynağı sağlıyorsunuz. Radyasyonu tutuyor, ektiğinizde ilaç gerektirmeyen ve toprağı ıslah eden bir bitki. Kenevir, hem ekonomiye kazandırma hem de çevre koşullarının iyileştirilmesinde son derece etkili bir bitki. Sonuç olarak, ülkemizde kenevirle ilgili bir potansiyel var. Bu potansiyelin harekete geçmesi konusunda çok değerli iş insanlarımızın ciddi yatırımları da ortaya çıkıyor ve çok az da olsa kenevir tarımı artık hayata geçmeye başladı. Umarım bu kongre de bir milat olur.”

'KENEVİR TARIMININ YENİDEN GELMESİ LAZIM'

OSTİM Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat Yülek ise “Birçok insana araştırmacıya göre kenevirin ana vatanı Anadolu. Kökü Anadolu’da olan bir tarım ürününden bahsediyoruz. Yakın bir zamanda birtakım uluslararası güçler bizim kenevirle ilgili üretimi ve diğer çalışmaları yapmamızı engellediler, yasakladılar. Bir devlet refleksinin tekrar oluşup, kenevir tarımının ve sanayisinin Türkiye’ye yeniden gelmesi lazım tüm engellemeleri aşarak. Üniversite olarak bu konuyu gündeme getirmeye çalışıyoruz çünkü Türk ekonomisi açısından önemli. Bir teoriye göre, kenevirin anavatanı Türkiye. Uluslararası bazı baskılarla Türkiye olarak kenevir tarımı üzerine gitmemizi istemiyorlar. Kenevir ekonomik olarak bize fayda sağlayacak bir bitki. Sağlık açısından inanılmaz katkıları var, tekstil açısından da öyle Kenevir de aynı zamanda bir endüstriyel malzemedir. Bir sanayi ürününün ham maddesinin sizin ülkenizden çıkması çok önemli çünkü sizi bağımsız yapıyor. Özellikle buradaki devlet adamlarımızdan bu konuyu devlet karar mekanizmalarına çıkartmalarını özellikle rica ediyoruz” ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Yülek, etkinliğin Cumhurbaşkanlığı bilgisi dahilinde düzenlendiğine de dikkat çekti. Etkinlik, bugün ve yarın da devam edecek.

‘HEP BİRLİKTE BU DAVAYA SAHİP ÇIKMAMIZ GEREKİYOR’

‘Anadolu’da Kenevir: Günümüz Türkiye’sinde Kenevir Algısı oturumunda söz alan gazeteci-yazar Abdurrahman Dilipak ise, “Kendi köklerimizi kurutuyoruz, keneviri değil” diyerek özetle şunları söyledi: “Eğer hayat varsa, bu toprakta vatan da olur. Hayatın da en büyük şartlarından biri kenevir. Dünyada içerisine kenevir katamayacağınız hiçbir şey yok. Bu sadece insanlar için değil hayvanlar ve bitkiler için de vazgeçilmez bir şey. Kendi köklerimizi kurutuyoruz, keneviri değil. Hayatı kurutuyoruz bu yüzden aklımızı başımıza almamız gerekiyor. Burası uygarlıkların merkezi fakat uygarlık tarihimiz ve zenginliğimizden yeterince haberdar değiliz. Mineral kataloğu gibi bir ülkede yaşıyoruz, dünyada yaşayıp da Türkiye’de yaşamayacak bir bitki türü, hayvan türü yok. Kenevir etrafa daha çok oksijen salar ve daha sağlıklı yaşarsınız. Bal kovanlarının arasına iki kök kenevir dikin, balın rekoltesi artar. Zeytin bahçelerinin içine dikin zeytin kurdu olmayacak, domates bahçelerinin içine dikin köstebek gelmeyecek, fındık bahçelerinin içine dikin domuz gelmeyecek. Bunun için hep birlikte bu davaya sahip çıkmamız gerekiyor. Kızılay çadırları yapılıyor dünyanın en büyük çadır üreticisiyiz. Hiç kullanmadan beş yıl bekleyince ise kırılıyor, kenevirden yaparsanız böyle bir süre yok. Kızılay çadırlarında bir yangın çıkarsa çadır yanar, kenevir 700 derecede alev alıyor yanmaz. Kenevir çadırına böcek gelmez. Eskiden gemi halatları, yelkenliler kenevirden yapılırdı. Güneşe de suya da dayanıyor. Zirai mücadele yapmanıza büyük ölçüde gerek kalmayacak. Çöp döküm alanlarının üzerine kenevir atın yemyeşil olacak, zehirli gaz salınmayacak. İklimden söz edenler, karbon ayak çizgisinden söz edenler kenevir ekin, daha sağlıklı yaşayacak herkes.”

Ekin Hazal DOĞRUYUSEVER | 21 Mayıs 2024

Haber & Foto Kaynak: Hürriyet Gazetesi
 

En çok okunan yayınlar

Kenevir Hem Hastalıklara Hem Rekabete Şifa Olacak

Kenevir hem hastalıklara hem rekabete şifa olacak Türkiye’de tıbbi kenevirin eczanelerde satışının serbest hale gelmesiyle Ar-Ge çalışmalarının da artması bekleniyor. Yeni dönemde, daha önce imha edilen kenevirin yapraklarının da ilaç sanayinde kullanılması gündemde. Sümeyra TOPAL |  İstanbul Ticaret 15 Ağustos 2025 İtalya Ulusal Araştırma Konseyi Biyolojik Bilimler ve Biyolojik Kaynaklar Enstitüsü’nün 2022 yılında yayınladığı rapora göre, 9 alanda 25 binden fazla ürünün hammaddesi olmaya aday olan kenevirde ülkeler politikalarını bir bir güncelliyor. Türkiye’de de kenevirin kullanım alanlarına yönelik önemli bir düzenleme yapıldı. ‘Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM’de kabul edildi. Bu düzenlemeyle tıbbi kenevirin eczanelerde satışı da serbest hale geldi. Yeni döneme dair detayların önümüzdeki günlerde netleşmesi beklenirken, Türkiye’de Ar-Ge çalışmalarının da bu alanda yoğunlaşacağı öngörülüyor...

Kenevirin Tarihçesi - Bölüm 2 (Kenevir Tarımı Kitabı)

2. Kenevirin Tarihçesi Kenevir ( Cannabis sativa L.), insanlık tarihinde yetiştirilmiş, 2n=20 kromozomlu tek yıllık, C3 gurubundan uzun ve kuvvetli, tohumu ve lifleri için yetiştirilen ilk kültür bitkilerinden birisidir. Arkeolojik araştırmalar sonucunda M.Ö. 8000 yıllarına tarihlenen kenevirden üretilmiş kumaş kalıntılarına rastlanmıştır. M.Ö. 1500’lü yıllarda Anadolu’da kenevir üretimi yapıldığı bilinmektedir. Kenevir lifleri tarih boyunca tekstil üretiminde çok önemli yer tutmuş, ülke ekonomilerini şekillendirmiştir. Öyle ki 19. yy. sonlarına kadar dünya üzerindeki tüm tekstil ürünlerinin %80’inin hammaddesini kenevir lifi oluşturmuştur. 20. yy. başlarında gelişen teknoloji ile birlikte pamuk lifinin kullanılmaya başlanmasıyla daha ince iplikler üretilebilmiş, daha hafif elbiselerin eldesi mümkün olmuştur. 1930’lu yıllarda çıkarılan esrar karşıtı yasalarla kenevir tarımı büyük sekteye uğramış, buna ek olarak savaş sanayisine paralel olarak geliştirilen sentetik liflerle beraber ken...

Kenevir Tarımı - Bölüm 7 (Kenevir Tarımı Kitabı)

7. Kenevir Tarımı 7.1. İklim İstekleri Kenevir, geniş bir adaptasyon kabiliyetine sahiptir. Bu nedenle ılık iklim kuşağından subtropik iklim kuşağına kadar yayılmış bir bitkidir. Kenevir ülkemizde yazlık olarak yetiştirilmektedir. Ekim öncesi yağış ihtiyacı fazladır. Hafif donlara karşı dayanıklı olan kenevir, ilkbahar geç donlarına karşı hassas olduğundan, -5 °C’den daha düşük sıcaklıklarda zarar görür. Tohum üretimi için sıfır derecenin altında olmayan asgari beş aylık ve lif için ise dört aylık bir gelişme periyoduna ihtiyacı vardır. Karadeniz Bölgesi sahil kuşağı için nisan ayının 10-30 arasında, İç ve Geçit bölgelerde mart ayı sonunda, nisan başında ekim gerçekleştirilmelidir. Karadeniz kıyı şeridi gibi nemli olan bölgelerde rahatlıkla yetiştirilir fakat kurak bölgelerde sulama yapmak şartıyla yetiştirilebilir. Kenevir bitkisi lif üretimi için 4 aylık, tohum için ise 5 aylık bir yetişme süresine ihtiyaç duymaktadır, özellikle Karadeniz gibi yağışlı ve nemli bölgelerimizde iyi bir ...

Tıbbi Kenevir Eczanelere Geliyor: Türkiye’de Yeni Bir Dönem Başlıyor!

Aşağıdaki 4 Temmuz 2025 tarihli " Tıbbi Kenevir Eczanelere Geliyor: Türkiye’de Yeni Bir Dönem Başlıyor! " başlıklı haber yazısı, TibbiKenevir.com sitesinden alıntı yapılmıştır. Türkiye'de tıbbi kenevirin geleceği için tarihi bir adım atıldı! Uzun süredir beklenen ve büyük bir merakla takip edilen  tıbbi kenevir in eczanelerde satışını öngören yasa tasarısı, 3 Temmuz 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'ndan geçerek önemli bir aşamayı geride bıraktı. Bu gelişme, hem hastalar hem de sağlık sektörü için yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Yasa Tasarısı Ne Getiriyor? Temel Hükümler Komisyondan geçen " Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ", tıbbi kenevirin kontrollü bir şekilde sağlık sistemine entegrasyonunu hedefliyor. Tasarının ana hatları şu şekilde özetlenebilir: • Eczanelerde Reçeteli Satış : En önemli değişiklikle...

Konya'da 10 İş İnsanı Ortak Kenevir Fabrikası Kuracak

Konya'da kenevir üretiminin önemi bir kez daha anlaşıldı. Ham petrolden daha değerli olan kenevir, Konya'da 10 iş adamını bir araya getirdi. Bu doğrultuda Konya kenevir fabrikası kurulacak. Konya, kenevir üretimi konusunda önemli bir adım atarak 10 iş adamını bir araya getirip bir kenevir fabrikası kurma kararı aldı. Kenevirin ham petrolden daha değerli bir hammadde olarak kullanılması, tekstil, biyoplastik, inşaat malzemeleri ve diğer sektörlerde büyük potansiyel taşıyor. Bu fabrika, yerel ekonomiye katkı sağlarken, Konya'nın kenevir üretimi alanındaki liderliğini pekiştirebilir. 2026 YILINDA ÜRETİME BAŞLAYACAĞIZ Çumra’da faaliyet gösteren Şakiroğulları Tarım Sulama Sistemleri Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Turan, Çumra’da kurulacak kenevir fabrikasıyla ilgili önemli bilgiler verdi. Turan, "Çatalhöyük HEMP Endüstri Tarım A.Ş. adı altında 10-15 iş insanı ile kenevir fabrikası kuracağız" dedi. Mustafa Turan, 2025 yılı için AR-GE çalışmaları kapsamında ilk etapta 32...

Kenevirin Sistematiği ve Alt Türleri - Bölüm 5 (Kenevir Tarımı Kitabı)

5. Kenevirin Sistematiği ve Alt Türleri Her ne kadar taksonomistlerle tam bir uyum içerisinde olmasa da kenevir, Cannabinaceae familyası içerisinde Cannabis cinsi içerisinde tek türdür. • Takım : Urticales  • Familya : Cannabinaceae  • Cins : Cannabis  Kenevir sistematik bakımdan aşağıdaki varyetelere sahiptir: • Cannabis sativa var. vulgaris L. (Kültürü yapılan kenevir)  • Cannabis sativa var. indica Lam. (Hint keneviri)  • Cannabis sativa subvar. gigantica (Dev cüsseli kenevir)  • Cannabis sativa var. ruderalis (Yabani kenevir)  Kültürü yapılan kenevir bitkisi diploid yapıda ve 20 kromozomludur. Resim 12. Kenevir Türleri Çok sayıda alt türü bulunan kenevirin, Cannabis sativa L. ssp. vulgaris geçmişte elyaf üretimi için kullanılmaktaydı. Cannabis sativa L. indica alt türü ise daha çok THC içerdiği için narkotik amaçla kullanılmıştır. Doğada kendiliğinden yetişen yabani kenevir ise Cannabis sativa L. ruderalis ’tir. Ancak taksonomik olarak b...

"İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de Yayımlanarak Yürürlüğe Girdi

İlaç Etkin Maddesi Üretmek İsteyen Kenevir Yetiştiricisi TMO'ya Başvurabilecek İlaç etkin maddesi üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği yapmak isteyenler 1-31 Ekim tarihlerinde Toprak Mahsulleri Ofisine (TMO) başvurabilecek. Tarım ve Orman Bakanlığı'nca hazırlanan "İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bakanlıktan edinilen bilgiye göre, Türkiye'de Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun kapsamında lif, tohum, sap ve benzeri amaçlarla kenevir yetiştiriciliğine izin verilebiliyor. İlaç etkin maddesi elde etmeye yönelik çiçek ve yaprak üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği yapmak üzere geçen yıl Nisan'da Kanun'da yapılan değişiklik kapsamında söz konusu yönetmelik hazırlandı. Yönetmelikle anılan amaç doğrultusunda kenevir yetiştiriciliğine Tarım ve Orman Bakanlığınca izin verilecek. Ekim ayında TMO'ya başvurmaları gerekiyor İlaç etkin maddesi üre...

Türkiye’nin İlk Kenevir Fabrikası 40 Yıl Sonra Yeniden Üretimde [Video]

Türkiye’nin yüzde 100 kenevirden iplik üretimi gerçekleştiren tek tesisi olan Amasya’daki Gümüşhacıköy Kenevir Fabrikası, 40 yıl sonra devletin desteğiyle yeniden ayağa kaldırılarak faaliyete başladı. Pas tutup üzerlerini örümcek ağı saran tesisteki İtalyan marka makineler elden geçirilip Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı’ndan (OKA) sağlanan kaynakla ekonomiye kazandırıldı. Dönemin en modern tekstil makineleri şalter kapatmıştı 1970 yılında faaliyete başlayan Gümüşhacıköy İp Sicim Urgan Küçük Sanat Kooperatifi el işçiliği ile kenevir ürünleri üretirken işleri büyüterek 1984 yılında kenevir elyafından ip üretmek amacıyla bir fabrika kurdu. Dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanının da katıldığı törenle açılan fabrikanın ihtiyaç duyduğu kenevir, Vezirköprü, Hamamözü, Merzifon ve Gümüşhacıköy’den tedarik ediliyordu. Yörede ekili kenevirlerin işlenmesiyle ilk yıllar adından söz ettiren tesiste yüzden fazla kişi istihdam edildi. Ancak sonrasında ham maddenin azalması ve sermayesinin yetersizliği ned...