Ana içeriğe atla

Ağır Metal Kirliliği ve Kenevirin (Cannabis sativa L.) Fitoremediasyon Yönteminde Kullanılabilirliği [Makale]

Prof. Dr. Şaban Tekin: Tıbbi Kenevir Tedavi Amaçlı Değişik Hastalıklarda Kullanılabiliyor


Prof. Dr. Şaban Tekin: Tıbbi kenevir tedavi amaçlı değişik hastalıklarda kullanılabiliyor

Prof. Dr. Şaban Tekin: Tıbbi kenevir tedavi amaçlı değişik hastalıklarda kullanılabiliyor

26.07.2025 | İSTANBUL (DHA)

Yeni düzenlemeyle tıbbi kenevirden elde edilen ürünlerin üretim ve satışı Sağlık Bakanlığı denetiminde olacak. Kenevirden elde edilecek ürünler sadece eczanelerde, reçeteyle temin edilebilecek. Konuyla ilgili açıklama yapan Prof. Dr. Şaban Tekin, "Bazı ülkelerde bu moleküller ilaç olarak da kullanılmakta. Bizim ülkemizde bunların herhangi bir şekilde kullanımı şu ana kadar izinli değildi. Eğer lif ve tohum haricinde üretiliyorsa medikal bir üretim yapılmak isteniyorsa kenevirden gerekli izinler alındıktan sonra üretimi yapılabilecek. Tıbbi kenevir ürünleri özellikle CBD yaygın kullanım alanına sahip tedavi amaçlı çok değişik hastalıkların Alzheimer, epilepsi gibi titremelerde, ağrı kesici özellikleri, kanser sonrası ağrıların giderilmesinde olduğu gibi değişik hastalıklarda kullanılabiliyor" dedi.

Tıbbi kenevirle ilgili yeni düzenleme kapsamında, kenevirden elde edilen ilaç, özel tıbbi amaçlı gıdalar ve kişisel bakım ürünlerinin üretimiyle ilgili kanun teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı ve satışı sıkı kurallara bağlandı. Bu ürünlerin ruhsatlandırma ve takip işlemleri yalnızca Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülecek. Düzenlemeye göre, kenevirden elde edilecek ürünlerde uyuşturucu etkisi olmayacak ve sadece eczanelerde satışı yapılabilecek.

'KENEVİR İLAÇ HAM MADDESİ OLARAK YETİŞTİRİLİYOR'

Prof. Dr. Şaban Tekin, "Kenevir bitkisi Cannabis cinsi tek yıllık bir bitki. Çiçekli bir bitki. Halk arasında da Kendir olarak biliniyor. Hem lifi için hem de tohumları için yetiştirilmekte genel olarak. Özellikle lif ve tohum için yetiştirilen kenevir bitkisi endüstriyel kenevir olarak tanımlanıyor. Bunun dışında kenevir ilaç ham maddesi olarak da yetiştirilebiliyor. Çünkü kenevir içerisindeki bazı etken maddeler ilaç özelliğine de sahipler. Tıbbi kenevir, kenevir ürünleri dediğimiz kenevirin içerisinde özellikle yaprak ve çiçeklerde bulunan THC (Tetrahydrocannabinol) dediğimiz etken maddeyle Cannadibiol (CBD) maddelerinin ilaç ve tedavi amaçlı kullanılmasıdır. Dolayısıyla bu moleküller THC Bizim esrar olarak bildiğimiz bir molekül. Bazı ülkelerde bu moleküller ilaç olarak da kullanılmakta. Bizim ülkemizde bunların herhangi bir şekilde kullanımı şu ana kadar izinli değildi. Eğer lif ve tohum haricinde üretiliyorsa medikal bir üretim yapılmak isteniyorsa kenevirden, gerekli izinler alındıktan sonra üretimi yapılabilecek" dedi.

'DÜNYANIN BİRÇOK YERİNDE AKTİF OLARAK KULLANILIYOR'

Tekin, "Özellikle THC dediğimiz esrar molekülü evet uyuşturucu bir moleküldür. Ama bazı ülkelerde çok az miktarlarda ilaç olarak da kullanılabilen hatta sentetik versiyonları da var. Üretilmiş olarak lisanslı olarak satılıyor. Belli hastalıklarda kullanılıyor. Ancak CBD dediğimiz molekülü ise herhangi bir uyuşturucu özelliği olmayan, ilaç özelliği olan bir molekül. Tıbbi kenevir ürünleri özellikle CBD yaygın kullanım alanına sahip tedavi amaçlı çok değişik hastalıkların Alzheimer, epilepsi gibi titremelerde, ağrı kesici özellikleri, kanser sonrası ağrıların giderilmesinde olduğu gibi değişik hastalıklarda kullanılabiliyor. Bunu hekimlerimiz nerede kullanabileceğini biliyor. Dolayısıyla tıbbi açıdan ilaç olarak değeri olan bir molekül. Dünyanın birçok yerinde bunlar aktif olarak kullanılıyor" diye konuştu

'REÇETE İLE KULLANILABİLİR HALE GELECEK'

Prof. Dr. Tekin, "Yeni düzenleme çok yerinde bir düzenleme. Çünkü kenevir bitkisi biliyorsunuz uyuşturucu içeriği olan bir bitki. Ama tıbbi düzenlemeyle içeriğindeki ilaç molekülleri, ilaç CBD dediğimiz moleküller artık rahatlıkla, doktor tavsiyesi ve reçete ile eczanelerde kullanılabilir hale gelecek. Bu da halkın buna erişimini kolaylaştıracak ve birçok hastalığın çok daha belki de ekonomik olarak çözülmesine yardımcı olacak bir uygulama olacaktır. Aynı zamanda kenevir bitkisinin daha güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlayacaktır. Özellikle ülkemizde kenevir çok rahat yetiştirilen bir bitki. Ama bizim bahsettiğimiz tıbbi kenevir bitkisi daha çok kapalı alanlarda çok özel tesislerde yetiştirilen bir bitki. Dolayısıyla bu teknoloji ülkemize girdiği zaman hem ülkenin medikal anlamda tıbbi anlamda avantaj sağlaması hem de bunlar satıldığında uluslararası anlamında ekonomik bir değer kazanması mümkün olacak" ifadelerini kullandı.

'TÜRKİYE'DE ÇOK RAHAT ÜRETİLİR'

Ülkemizde üretiminin kolay olduğunu söyleyen Tekin, "Üretim zor olan bir prosis değil açıkçası. Uygun bir laboratuvar kurulursa hem bitkinin yetiştirilmesi açısından güvenlikli bir laboratuvar. Hem de ilaç ham maddesinin saflaştırılıp ilaç formuna getirilmesi açısından uygun laboratuvar kurulursa Türkiye'de çok rahat üretilir. Biz bu teknolojiye sahibiz. Tıbbi kenevir ürünleriyle ilgili çok sayıda araştırma var. Özellikle hastalıklar üzerine değişik endikasyonlarla ilgili çalışmalar var. Çok sayıda literatür var. Ve bazı ülkelerde bu kullanılıyor zaten" dedi.

'HEM SAĞLIK AÇISINDAN HEM DE EKONOMİK AÇIDAN ÖNEMLİ BİR BİTKİ'

Tekin, "Artık kronik çalışmalarının yapılması gerekiyor. Birçok hastalıkta kullanılıp kullanılmadığı da belli değil. Ama kullanıldığı kadar olan hastalıklar bile şu an kullanılması için yeterli. Ama daha çok araştırmaya ihtiyaç var kesinlikle. Tabii kenevir ürünlerinin üretilmesi ülkemiz açısından kritik. Bir kere ülkemizde rahatça yetiştirebileceğimiz, hiç yabancı olmadığımız bir bitki. Aslında çok faydalı bitki. Biz bunun lifinden, tohumundan faydalanıyoruz yağından faydalanıyoruz. Neden ilaç ham maddesinden etkenlerin etken maddelerinden faydalanmayalım. Dolayısıyla bu üretildiği zaman, halkımız bunu ilaçla da kullanabilecek, reçeteli bir şekilde rahatlıkla eczaneden, doktor tavsiyesiyle alıp kullanabilecek. Hem de bu ürünleri biz bunların ekonomik tıbbi değeri olduğu için rahatlıkla yurt dışında pazarlama imkânımız olacak. Bu da ülkemiz açısından bir avantaj sağlayacaktır. Hem sağlık açısından hem de ekonomik açısından, önemli bir bitki, önemli bir ürün, tıbbi değeri açısından. Bu nedenle yasa tasarısı ve bu ürünlerin eczanede satılacak olması, doktor kontrolünde ve reçete olacak. Ulaşılabilecek ülkemiz açısından çok önemli ve faydalı olacağını düşündüğümüz bir durum" diye konuştu.

Didem ERGİN - Harun ŞAHBAZOĞLU | DHA
26 Temmuz 2025

Haber ve Fotoğraf Kaynak:
 


⚠️ ÖNERİLEN BELGESEL FİLM


CBD Nation

(Yaşam kalitelerini önemli ölçüde iyileştiren birçok hastanın hikayelerinin yer aldığı)
BELGESEL
[İngilizce]

CBD Nation, insanlığın sahip olduğu en güvenli, terapötik olarak aktif ilaç olan kenevir hakkındaki en yüksek düzeydeki araştırmaları ve kanıtları inceleyen bir belgeseldir.


CBD Nation | Resmi Fragman [▶DİĞER VİDEOLAR]

Amazon Prime, iTunes, Google Play ve birçok diğer VOD platformunda erişilebilir.

CBD Nation, yönetmen David Jakubovic’in yeni belgeseli, insanlık tarafından bilinen en güvenli ve terapötik olarak en etkili ilaçlardan biri hakkındaki gerçek araştırmaları ve kanıtları mercek altına alıyor.

Belgesel, kenevir bilimi alanında dünyanın önde gelen uzmanlarını ağırlıyor ve kendi tıbbi yolculuklarını – çoğu zaman güçlü dirençlerle karşı karşıya kalarak – cesurca kontrol altına alarak yaşam kalitelerini önemli ölçüde iyileştiren birçok hastanın duygusal hikâyelerini takip ediyor.

Son birkaç on yılda, ABD hükümeti sessizce sayısız araştırma ve rapor yayımlayarak kenevirin; depresyon, mide bulantısı, tümör küçülmesi, glokom, opioid yoksunluğu, epileptik nöbetler ve daha birçok durum için güvenli, bağımlılık yapmayan ve etkili bir tedavi olduğunu ortaya koydu.

1999 yılında, ABD Sağlık Bakanlığı, kenevir bitkisinde bulunan bileşiklerin birçok tıbbi durum için potansiyel bir tedavi olarak kullanımını kapsayan 6,630,507 numaralı patenti aldı. Bu patent, sıklıkla CBD üzerine odaklanmaktadır.

CBD Nation bir "ot" filmi değil.❗️
Uyuşturucu kullananlar hakkında bir film değil.❗️
Hippiler hakkında da değil.❗️

✅️ Bu bir bilim filmi.

Tıbbi kenevirin akıllara durgunluk veren, büyüleyici bilimi hakkında bir film.

Daha fazla bilgi almak için:

Instagram: @CBDNationfilm
Twitter: @CBDNationfilm

🎥 FİLMİN TAMAMI:
ABD ve Kanada'da Amazon Prime'dan;
Uluslararası olarak aşağıdaki bağlantıdan izlenebilir:

Not: Bu açıklama metninin Türkçe'ye çevirisi, OpenAI tarafından geliştirilen dil modeli ChatGPT desteğiyle hazırlanmıştır.



TIBBİ KENEVİR İLE İLGİLİ AKADEMİK MAKALELER:


🔵 Kenevirde THC ve CBD Faktörlerinin Değerlendirilmesi  [18.07.2022]
Ayşegül BEŞİR, Nurdan Yazıcı BEKTAŞ, Mustafa MORTAŞ, Fehmi YAZICI 


🔵 Medikal ve Endüstriyel Açıdan Kannabinoidlerin Önemi ve Türkiye Ekonomisine Katkı Potansiyeli [25.12.2021]
Azize GÖKGÖZ, Emine Yılmaz CAN


🔵 Tıbbi Kenevir ve Sağlık: Farmakolojik Bir Derleme [27.09.2021]
Özge BALPINAR, Selim AYTAÇ


🔵 Kenevir ve Sağlık Alanında Kullanımı [31.01.2020]
Ufuk Koca ÇALIŞKAN, Selda YILDIRIM


🔵 Kanabinoid Sistem ve Epilepsi [01.12.2017]
Hatice AYGÜN, Serdar Savaş GÜL
 

En çok okunan yayınlar

Kenevir Hem Hastalıklara Hem Rekabete Şifa Olacak

Kenevir hem hastalıklara hem rekabete şifa olacak Türkiye’de tıbbi kenevirin eczanelerde satışının serbest hale gelmesiyle Ar-Ge çalışmalarının da artması bekleniyor. Yeni dönemde, daha önce imha edilen kenevirin yapraklarının da ilaç sanayinde kullanılması gündemde. Sümeyra TOPAL |  İstanbul Ticaret 15 Ağustos 2025 İtalya Ulusal Araştırma Konseyi Biyolojik Bilimler ve Biyolojik Kaynaklar Enstitüsü’nün 2022 yılında yayınladığı rapora göre, 9 alanda 25 binden fazla ürünün hammaddesi olmaya aday olan kenevirde ülkeler politikalarını bir bir güncelliyor. Türkiye’de de kenevirin kullanım alanlarına yönelik önemli bir düzenleme yapıldı. ‘Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM’de kabul edildi. Bu düzenlemeyle tıbbi kenevirin eczanelerde satışı da serbest hale geldi. Yeni döneme dair detayların önümüzdeki günlerde netleşmesi beklenirken, Türkiye’de Ar-Ge çalışmalarının da bu alanda yoğunlaşacağı öngörülüyor...

Kenevirin Tarihçesi - Bölüm 2 (Kenevir Tarımı Kitabı)

2. Kenevirin Tarihçesi Kenevir ( Cannabis sativa L.), insanlık tarihinde yetiştirilmiş, 2n=20 kromozomlu tek yıllık, C3 gurubundan uzun ve kuvvetli, tohumu ve lifleri için yetiştirilen ilk kültür bitkilerinden birisidir. Arkeolojik araştırmalar sonucunda M.Ö. 8000 yıllarına tarihlenen kenevirden üretilmiş kumaş kalıntılarına rastlanmıştır. M.Ö. 1500’lü yıllarda Anadolu’da kenevir üretimi yapıldığı bilinmektedir. Kenevir lifleri tarih boyunca tekstil üretiminde çok önemli yer tutmuş, ülke ekonomilerini şekillendirmiştir. Öyle ki 19. yy. sonlarına kadar dünya üzerindeki tüm tekstil ürünlerinin %80’inin hammaddesini kenevir lifi oluşturmuştur. 20. yy. başlarında gelişen teknoloji ile birlikte pamuk lifinin kullanılmaya başlanmasıyla daha ince iplikler üretilebilmiş, daha hafif elbiselerin eldesi mümkün olmuştur. 1930’lu yıllarda çıkarılan esrar karşıtı yasalarla kenevir tarımı büyük sekteye uğramış, buna ek olarak savaş sanayisine paralel olarak geliştirilen sentetik liflerle beraber ken...

Kenevir Tarımı - Bölüm 7 (Kenevir Tarımı Kitabı)

7. Kenevir Tarımı 7.1. İklim İstekleri Kenevir, geniş bir adaptasyon kabiliyetine sahiptir. Bu nedenle ılık iklim kuşağından subtropik iklim kuşağına kadar yayılmış bir bitkidir. Kenevir ülkemizde yazlık olarak yetiştirilmektedir. Ekim öncesi yağış ihtiyacı fazladır. Hafif donlara karşı dayanıklı olan kenevir, ilkbahar geç donlarına karşı hassas olduğundan, -5 °C’den daha düşük sıcaklıklarda zarar görür. Tohum üretimi için sıfır derecenin altında olmayan asgari beş aylık ve lif için ise dört aylık bir gelişme periyoduna ihtiyacı vardır. Karadeniz Bölgesi sahil kuşağı için nisan ayının 10-30 arasında, İç ve Geçit bölgelerde mart ayı sonunda, nisan başında ekim gerçekleştirilmelidir. Karadeniz kıyı şeridi gibi nemli olan bölgelerde rahatlıkla yetiştirilir fakat kurak bölgelerde sulama yapmak şartıyla yetiştirilebilir. Kenevir bitkisi lif üretimi için 4 aylık, tohum için ise 5 aylık bir yetişme süresine ihtiyaç duymaktadır, özellikle Karadeniz gibi yağışlı ve nemli bölgelerimizde iyi bir ...

Tıbbi Kenevir Eczanelere Geliyor: Türkiye’de Yeni Bir Dönem Başlıyor!

Aşağıdaki 4 Temmuz 2025 tarihli " Tıbbi Kenevir Eczanelere Geliyor: Türkiye’de Yeni Bir Dönem Başlıyor! " başlıklı haber yazısı, TibbiKenevir.com sitesinden alıntı yapılmıştır. Türkiye'de tıbbi kenevirin geleceği için tarihi bir adım atıldı! Uzun süredir beklenen ve büyük bir merakla takip edilen  tıbbi kenevir in eczanelerde satışını öngören yasa tasarısı, 3 Temmuz 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'ndan geçerek önemli bir aşamayı geride bıraktı. Bu gelişme, hem hastalar hem de sağlık sektörü için yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Yasa Tasarısı Ne Getiriyor? Temel Hükümler Komisyondan geçen " Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ", tıbbi kenevirin kontrollü bir şekilde sağlık sistemine entegrasyonunu hedefliyor. Tasarının ana hatları şu şekilde özetlenebilir: • Eczanelerde Reçeteli Satış : En önemli değişiklikle...

Konya'da 10 İş İnsanı Ortak Kenevir Fabrikası Kuracak

Konya'da kenevir üretiminin önemi bir kez daha anlaşıldı. Ham petrolden daha değerli olan kenevir, Konya'da 10 iş adamını bir araya getirdi. Bu doğrultuda Konya kenevir fabrikası kurulacak. Konya, kenevir üretimi konusunda önemli bir adım atarak 10 iş adamını bir araya getirip bir kenevir fabrikası kurma kararı aldı. Kenevirin ham petrolden daha değerli bir hammadde olarak kullanılması, tekstil, biyoplastik, inşaat malzemeleri ve diğer sektörlerde büyük potansiyel taşıyor. Bu fabrika, yerel ekonomiye katkı sağlarken, Konya'nın kenevir üretimi alanındaki liderliğini pekiştirebilir. 2026 YILINDA ÜRETİME BAŞLAYACAĞIZ Çumra’da faaliyet gösteren Şakiroğulları Tarım Sulama Sistemleri Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Turan, Çumra’da kurulacak kenevir fabrikasıyla ilgili önemli bilgiler verdi. Turan, "Çatalhöyük HEMP Endüstri Tarım A.Ş. adı altında 10-15 iş insanı ile kenevir fabrikası kuracağız" dedi. Mustafa Turan, 2025 yılı için AR-GE çalışmaları kapsamında ilk etapta 32...

"İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de Yayımlanarak Yürürlüğe Girdi

İlaç Etkin Maddesi Üretmek İsteyen Kenevir Yetiştiricisi TMO'ya Başvurabilecek İlaç etkin maddesi üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği yapmak isteyenler 1-31 Ekim tarihlerinde Toprak Mahsulleri Ofisine (TMO) başvurabilecek. Tarım ve Orman Bakanlığı'nca hazırlanan "İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bakanlıktan edinilen bilgiye göre, Türkiye'de Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun kapsamında lif, tohum, sap ve benzeri amaçlarla kenevir yetiştiriciliğine izin verilebiliyor. İlaç etkin maddesi elde etmeye yönelik çiçek ve yaprak üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği yapmak üzere geçen yıl Nisan'da Kanun'da yapılan değişiklik kapsamında söz konusu yönetmelik hazırlandı. Yönetmelikle anılan amaç doğrultusunda kenevir yetiştiriciliğine Tarım ve Orman Bakanlığınca izin verilecek. Ekim ayında TMO'ya başvurmaları gerekiyor İlaç etkin maddesi üre...

Kenevirin Sistematiği ve Alt Türleri - Bölüm 5 (Kenevir Tarımı Kitabı)

5. Kenevirin Sistematiği ve Alt Türleri Her ne kadar taksonomistlerle tam bir uyum içerisinde olmasa da kenevir, Cannabinaceae familyası içerisinde Cannabis cinsi içerisinde tek türdür. • Takım : Urticales  • Familya : Cannabinaceae  • Cins : Cannabis  Kenevir sistematik bakımdan aşağıdaki varyetelere sahiptir: • Cannabis sativa var. vulgaris L. (Kültürü yapılan kenevir)  • Cannabis sativa var. indica Lam. (Hint keneviri)  • Cannabis sativa subvar. gigantica (Dev cüsseli kenevir)  • Cannabis sativa var. ruderalis (Yabani kenevir)  Kültürü yapılan kenevir bitkisi diploid yapıda ve 20 kromozomludur. Resim 12. Kenevir Türleri Çok sayıda alt türü bulunan kenevirin, Cannabis sativa L. ssp. vulgaris geçmişte elyaf üretimi için kullanılmaktaydı. Cannabis sativa L. indica alt türü ise daha çok THC içerdiği için narkotik amaçla kullanılmıştır. Doğada kendiliğinden yetişen yabani kenevir ise Cannabis sativa L. ruderalis ’tir. Ancak taksonomik olarak b...

Türkiye’nin İlk Kenevir Fabrikası 40 Yıl Sonra Yeniden Üretimde [Video]

Türkiye’nin yüzde 100 kenevirden iplik üretimi gerçekleştiren tek tesisi olan Amasya’daki Gümüşhacıköy Kenevir Fabrikası, 40 yıl sonra devletin desteğiyle yeniden ayağa kaldırılarak faaliyete başladı. Pas tutup üzerlerini örümcek ağı saran tesisteki İtalyan marka makineler elden geçirilip Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı’ndan (OKA) sağlanan kaynakla ekonomiye kazandırıldı. Dönemin en modern tekstil makineleri şalter kapatmıştı 1970 yılında faaliyete başlayan Gümüşhacıköy İp Sicim Urgan Küçük Sanat Kooperatifi el işçiliği ile kenevir ürünleri üretirken işleri büyüterek 1984 yılında kenevir elyafından ip üretmek amacıyla bir fabrika kurdu. Dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanının da katıldığı törenle açılan fabrikanın ihtiyaç duyduğu kenevir, Vezirköprü, Hamamözü, Merzifon ve Gümüşhacıköy’den tedarik ediliyordu. Yörede ekili kenevirlerin işlenmesiyle ilk yıllar adından söz ettiren tesiste yüzden fazla kişi istihdam edildi. Ancak sonrasında ham maddenin azalması ve sermayesinin yetersizliği ned...