Türkiye Kültür Yolu Festivali Samsun 25 - 29 Haziran 2025 09:00 - 15:00 ÜCRETSİZ ETKİNLİK Unutulmaya Yüz Tutmuş El Sanatları: Kenevir Dokuma Atölyesi Kontenjan : 40 kişi Rezervasyon Numarası : 0362 234 34 54 İletişim ve Adres Bilgileri: Samsun Kent Müzesi Zafer, Atatürk Bl. No:22, 55060 İlkadım/Samsun Yeri (Haritada): https://maps.app.goo.gl/SXmLbTA3pDBLL2j76 Kaynak: https://kulturyolufestivali.com/etkinlik/unutulmaya-yuz-tutmus-el-sanatlari-kenevir-dokuma-atolyesi ____ Türkiye Kültür Yolu Festivali Hakkında: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hayata geçirilen ve sadece Türkiye'nin değil dünyanın da en kapsamlı ve en büyük festivali olma özelliğine sahip olan Türkiye Kültür Yolu Festivali, 2021 yılında başladığı günden bu yana, her yıl daha fazla şehirde milyonlarca insanın kültür ve sanatla buluşmasına olanak sağlıyor. Türkiye’nin dört bir yanındaki şehirlerin marka değerlerini artırarak, her birini kültürel ve sanatsal anlamda cazibe merkezlerine dönüştürmeyi amaçlayan ...
Merhaba Yozgat Gazetesi yazarlarından Hamdi TEMEL'in 15 Kasım 2021 tarihli köşe yazısıdır.
KENEVİR TARİHİNE KISA BİR BAKIŞ
Kenevirin tarihi çok eskilere dayandığı bilinmekte ve tarih boyunca bitkisel hammadde kaynağı olarak kullanılmaktadır. 5000 yıldan beri Dünya'da yaygın olarak yiyecek, lif, ilaç ve endüstriyel hammadde olarak kullanılabilen tek yıllık otsu bir bitki olduğu bilinmektedir. Arkeolojik araştırmalara göre M.Ö. 8000 yıllarına ait kenevirden yapılmış kumaş kalıntıları bulunmuştur. Kenevirden tarihte ilk defa MÖ. 2737 de Çinliler, MÖ.1600 de Mısırlılar, MÖ. 1200-1500 yıllarında Hintliler, MS 400 de Filistinler tarafından ağrıkesici, nikris (Gut), romatizma v.b. hastalıklara karşı kullanıldığı bilinmektedir. Osmanlı İmparatorluğunda ise ordu ve donanım için urgan yapımında kenevir tarımına önem verilmiştir. Bu nedenle Osmanlı Devleti Tersane-i Amire için vazgeçilmez bir ihtiyaç olan kenevirin üretilmesi ve temini önemli idi. Osmanlı Devleti'nde Trabzon, Ordu, Canik, Aydın, İzmir ve Kastamonu sancak ve vilayetlerinde kenevir üretimi yapılmıştır. Osmanlı Devleti'nde I. Dünya Savaşı'ndan sonra ne yazık ki kenevir üretiminde düşüş olmuştur.
Kenevir, ılıman ve tropik bölgelerin çoğunda yetişebilir ve kültürü yapılabilir. Kenevir lifleri 19. yy. sonlarına doğru rağbet görmüş ve tüm tekstil ürünlerinin %80'inin hammaddesini oluşturmuştur. Daha sonraları pamuk liflerinin kullanılması ve daha hafif elbiselerinin revaçta olması dolayısı ile kenevir lifleri ikinci plana düşmüş, 1930'larda ABD'de çıkarılan "Marihuana Vergi Yasası" ile yetiştirilmesine engeller getirildikten sonra adım adım tüm dünyada yasaklanmıştır ve kenevir tarımı büyük bir sekteye uğrayarak üretimden düşmesine neden olmuştur. Bununla birlikte, 1990 yılından sonra yeni düzenlemelerle birçok ülke hızla kenevirin endüstriyel kullanımına ve bu sebeple yetiştirilebilmesine tekrardan izin verilmeye başlanmıştır.
Kenevir gerçekten de diğer bitkilerden farklıdır. Üretimi 2016 yılında yayınlanan Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolü Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine göre yapılması gerekmektedir. Bu yönetmeliğe göre, Amasya, Antalya, Burdur, Bartın, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak olmak üzere 19* ilimizde izin almak kaydı ile kenevir üretimi yapılabilmektedir.
Başlıca Üretim Bölgelerimiz:
1 - Kastamonu (Taşköprü) -Zonguldak Bölgesi: Türkiye'nin en yoğun kenevir ekim bölgesidir. Bu bölgede genelde lif tipi kenevir yetiştirilir.
2 - İzmir (Tire-Ödemiş), Burdur Bölgesi: Türkiye'de en çok tohum üretimi bu bölgede yapılır.
3 - Samsun-Ordu-(Fatsa-Ünye) Bölgesi: Bu bölgede hem tohum hem de lif üretimi yapılır.
4 - Şanlıurfa (Suruç-Birecik), Malatya Bölgesi: Bu bölgede hem tohum hem de lif üretimi yapılır.
5 - Amasya (Merzifon-Gümüşhacıköy), Çorum ve Yozgat Bölgesi: Burada da hem tohum hem de lif üretimi yapılır. TÜİK verilerine göre, kenevirin üretim verimliliği 1988'de 35 kg/dekar iken, bu değerin 2017'de 42 kg/dekar'a yükseldiği anlaşılıyor.
Yurt dışında ise özellikle de Kuzey Amerika'da ve Avrupa Birliğine üye ülkelerde kenevir talebine ilgi gün geçtikçe artmaktadır. Birkaç batı Avrupa ülkesi son zamanlarda endüstriyel kenevir yetiştirmeye başlasa da, endüstriyel kenevir üretimine hala Çin Halk Cumhuriyeti, Güney Kore ve kenevir üretiminin hiç yasaklanmadığı Rusya Federasyonu hâkimdir.
Sonuç olarak, kenevirin uyuşturucu olarak kullanılmayacak şekilde üretilirse hem ülke ekonomimize hem de daha sağlıklı sentetik ürünlerin alternatifleri olacak şekilde ürünler geliştirebilecektir. İlaç sektörü ise çok geniş bir alana hitap edip insanlığın hizmetine sunulabilir. Çünkü dünyada 3 bin üründe kenevir kullanıldığı bilinmektedir.
Geleceğin bitkisi olarak kenevir geliyor okuyucularım, ülke olarak geç kalmayalım.
Kaynaklar:
1. Anadolu Tarım Bilim. Derg./Anadolu J Agr Sci, 35 (2020).
2. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Kenevir Tarımı, Samsun 2019.
Köşe Yazısı Kaynak: Merhaba Yozgat
http://www.merhabayozgat.com/m/yazi/7754/kenevir-tarihine-kisa-bir-bakis
* KENEVİR BİRLİĞİ'NİN NOTU:
19 izinli ilimize ek olarak;
Sivas'a 2021 üretim yılından itibaren endüstriyel kenevir ekim izni verilmiştir ve izinli il sayısı 20 olmuştur.*
*ALINTI:
"Ülkemizde endüstriyel kenevir üretiminin arttırılmasına yönelik çalışmaların desteklenmesi, kenevir sektörünün sanayi hammadde ihtiyacının karşılanması ve adaptasyon yönünden kenevir tarımına uygunluğu gibi hususların değerlendirilmesi neticesinde Sivas iline 2021 üretim yılından itibaren ilgili yönetmelik hükümlerine uygun olarak endüstriyel kenevir yetiştiriciliği yapmak üzere lif, sap ve tohum amaçlı kenevir ekim izni verilmesi karar verildi."
Kaynak: T.C. Sivas Valiliği
http://www.sivas.gov.tr/sivas-endustriyel-kenevir-yetistiriciligi-iznini-aldi
(Erişim Tarihi: 26 Ekim 2021)