Ana içeriğe atla

Ağır Metal Kirliliği ve Kenevirin (Cannabis sativa L.) Fitoremediasyon Yönteminde Kullanılabilirliği [Makale]

Yozgat Bozok Üniversitesi'nde “Bölgesel Kalkınma ve İhtisaslaşma Odaklı Kenevir Üretimi ve Biyoteknolojisi Çalıştayı” Düzenlendi

Yozgat Bozok Üniversitesi'nde “Bölgesel Kalkınma ve İhtisaslaşma Odaklı Kenevir Üretimi ve Biyoteknolojisi Çalıştayı” Düzenlendi | YOBÜ Rektörü Prof. Dr. Evren Yaşar

Yozgat Bozok Üniversitesi (YOBÜ) Kenevir Araştırmaları Enstitüsü tarafından kenevirin bölgesel kalkınmadaki rolünü değerlendirmek ve biyoteknolojik yenilikleri ele almak amacıyla TÜBİTAK destekli “Bölgesel Kalkınma ve İhtisaslaşma Odaklı Kenevir Üretimi ve Biyoteknolojisi Çalıştayı” düzenlendi.

Erdoğan Akdağ Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen çalıştaya Yozgat Vali Yardımcısı Harun Öksüz, YOBÜ Rektörü Prof. Dr. Evren Yaşar, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Güngör Yılmaz, Prof. Dr. Yusuf Hıdır, Prof. Dr. Tansel Hacıhasanoğlu, YOBÜ Genel Sekreteri Doç. Dr. Mustafa Kocakaya, Mesa Holding temsilcileri, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

Çalıştayın açılış konuşmasını yapan Düzenleme Kurulu Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Saber Delpasand Khabbazı, kenevir bitkisinin sahip olduğu çok yönlü kullanım alanları sayesinde son yıllarda hak ettiği ilgiyi görmeye başladığına değindi. Dr. Öğr. Üyesi Khabbazı konuşmasının devamında: “Kenevir bitkisi de, diğer tarımsal bitkiler gibi çeşitli çevresel faktörlerinden etkilenmektedir. İklim değişikliği, kuraklık, tuzluluk gibi abiyotik faktörlerin yanı sıra zararlılar ve hastalıklar da verim ve kaliteyi düşürebilmektedir. Bu nedenle entegre tarım uygulamaları ile biyoteknolojik yaklaşımlar büyük önem arz etmektedir. Bu çalıştayda; kenevirle ilgili mevzuattaki güncel gelişmelerin ele alınmasıyla birlikte, kenevir bitkisinin cesitli kulanım alanlarını dikkate alarak üretim, verimlillk ve kalitesini iyileştirmeye yönelik yetiştiricilik, ıslah ve biyoteknolojik yöntemlerin değerlendirilmesini amaçlıyoruz” dedi.

Toprak Mahsulleri Ofisi’nin kuruluşu, tarihçesi ve kenevir bitkisinin kullanımında üstlendiği rollerden bahseden Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdür Yardımcısı Ümit Orhan, konuşmasının devamında TMO'nun kenevir üretim süreçlerindeki destekleyici faaliyetleri, yasal süreçler ve sanayiye entegre üretim hedefleri doğrultusunda yürüttüğü projeler hakkında bilgi verdi.

Yozgat Bozok Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Evren Yaşar, kenevir bitkisinin tıp, gıda, tekstil, biyoplastik, enerji ve hatta uzay teknolojilerine kadar uzanan geniş bir yelpazede umut vadeden bir "stratejik ürün" haline geldiğini vurguladı. Keneviri; inşaat malzemelerinde, pil üretiminde ve peyzaj çalışmalarında da kullandıklarını ifade eden Rektörümüz konuşmasının devamında şunları söyledi: Yükseköğretim Kurulumuzun vizyoner kararıyla üniversitemiz, "Endüstriyel Kenevir" alanında ihtisaslaşan ilk devlet üniversitelerinden biri olmuştur. Üniversite olarak kenevir çalışmalarımızda memleketimize ve insanlığa katkı amacıyla hareket ediyoruz. Aynı zamanda üniversitenin yaptığı çalışmaları toplumun da tüm dinamikleriyle desteklemesi gerekiyor. Bu alanda kurduğumuz Kenevir Araştırmaları Enstitümüz; Tarım-Gıda, Malzeme-Enerji ve Sağlık-Biyoteknoloji eksenlerinde çok disiplinli araştırmalar yürüterek, bölgemizle birlikte ülkemizin de katma değeri yüksek üretime geçişine katkı sunuyor. Biz, bilimin sahaya dokunmasını savunuyoruz. Kenevirin tarladan laboratuvara, laboratuvardan sanayiye ulaşan yolculuğunda bu çalıştayın fikirleriyle yeni ufuklar açacağına inanıyoruz.”

Açılış konuşmalarının ardından çalıştay, Yozgat Bozok Üniversitesi öğretim üyeleri ve davetli konuşmacıların sunumlarıyla devam etti.

Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Neşet Arslan “Kenevir Mevzuatındaki Gelişmeler”; 
Toprak Mahsulleri Ofisi Haşhaş ve Alkaloid İşleri Daire Başkanı Erdoğan Kılıç “Toprak Mahsulleri Ofisinin Kenevir Alanındaki Sorumlulukları ve Yürüttüğü Çalışmalar”;
YOBÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Güngör Yılmaz “Yozgat Bozok Üniversitesi, Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Bünyesinde Yürütülen Çalışmalar”;
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nejdet Kandemir “Kenevirde Çeşit Geliştirme Teknikleri”;
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Öğretim Üyesi “Kenevir Islahında İn Vitro Doku Kültür Tekniklerinden Yararlanma”;
Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Ergül “Kenevirin Biyotik ve Abiyotik Stres Toleransına Yönelik Güncel Biyoteknolojik Yaklaşımlar”;
Karadeniz Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zihni Demirbağ “Kenevir Zararlıları ve Biyolojik Mücadelesi” ve
YOBÜ Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Ahmad Alsaleh “Moleküler Markörlerin Kenevir Yetiştiriciliği ve Geliştirilmiş Üretiminde Uygulamaları”;
Prof. Dr. Khalid Mahmood Khavar ise “Kannabinoid Reseptör Farmakolojisindeki Gelişmeler” konularında katılımcılara bilgiler aktardı.

6.05.2025

Fotoğraf ve Haber Kaynak: Yozgat Bozok Üniversitesi

Bölgesel Kalkınma ve İhtisaslaşma Odaklı Kenevir Üretimi ve Biyoteknolojisi Çalıştayı

 

En çok okunan yayınlar

Kenevir Hem Hastalıklara Hem Rekabete Şifa Olacak

Kenevir hem hastalıklara hem rekabete şifa olacak Türkiye’de tıbbi kenevirin eczanelerde satışının serbest hale gelmesiyle Ar-Ge çalışmalarının da artması bekleniyor. Yeni dönemde, daha önce imha edilen kenevirin yapraklarının da ilaç sanayinde kullanılması gündemde. Sümeyra TOPAL |  İstanbul Ticaret 15 Ağustos 2025 İtalya Ulusal Araştırma Konseyi Biyolojik Bilimler ve Biyolojik Kaynaklar Enstitüsü’nün 2022 yılında yayınladığı rapora göre, 9 alanda 25 binden fazla ürünün hammaddesi olmaya aday olan kenevirde ülkeler politikalarını bir bir güncelliyor. Türkiye’de de kenevirin kullanım alanlarına yönelik önemli bir düzenleme yapıldı. ‘Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM’de kabul edildi. Bu düzenlemeyle tıbbi kenevirin eczanelerde satışı da serbest hale geldi. Yeni döneme dair detayların önümüzdeki günlerde netleşmesi beklenirken, Türkiye’de Ar-Ge çalışmalarının da bu alanda yoğunlaşacağı öngörülüyor...

Kenevirin Tarihçesi - Bölüm 2 (Kenevir Tarımı Kitabı)

2. Kenevirin Tarihçesi Kenevir ( Cannabis sativa L.), insanlık tarihinde yetiştirilmiş, 2n=20 kromozomlu tek yıllık, C3 gurubundan uzun ve kuvvetli, tohumu ve lifleri için yetiştirilen ilk kültür bitkilerinden birisidir. Arkeolojik araştırmalar sonucunda M.Ö. 8000 yıllarına tarihlenen kenevirden üretilmiş kumaş kalıntılarına rastlanmıştır. M.Ö. 1500’lü yıllarda Anadolu’da kenevir üretimi yapıldığı bilinmektedir. Kenevir lifleri tarih boyunca tekstil üretiminde çok önemli yer tutmuş, ülke ekonomilerini şekillendirmiştir. Öyle ki 19. yy. sonlarına kadar dünya üzerindeki tüm tekstil ürünlerinin %80’inin hammaddesini kenevir lifi oluşturmuştur. 20. yy. başlarında gelişen teknoloji ile birlikte pamuk lifinin kullanılmaya başlanmasıyla daha ince iplikler üretilebilmiş, daha hafif elbiselerin eldesi mümkün olmuştur. 1930’lu yıllarda çıkarılan esrar karşıtı yasalarla kenevir tarımı büyük sekteye uğramış, buna ek olarak savaş sanayisine paralel olarak geliştirilen sentetik liflerle beraber ken...

Kenevir Tarımı - Bölüm 7 (Kenevir Tarımı Kitabı)

7. Kenevir Tarımı 7.1. İklim İstekleri Kenevir, geniş bir adaptasyon kabiliyetine sahiptir. Bu nedenle ılık iklim kuşağından subtropik iklim kuşağına kadar yayılmış bir bitkidir. Kenevir ülkemizde yazlık olarak yetiştirilmektedir. Ekim öncesi yağış ihtiyacı fazladır. Hafif donlara karşı dayanıklı olan kenevir, ilkbahar geç donlarına karşı hassas olduğundan, -5 °C’den daha düşük sıcaklıklarda zarar görür. Tohum üretimi için sıfır derecenin altında olmayan asgari beş aylık ve lif için ise dört aylık bir gelişme periyoduna ihtiyacı vardır. Karadeniz Bölgesi sahil kuşağı için nisan ayının 10-30 arasında, İç ve Geçit bölgelerde mart ayı sonunda, nisan başında ekim gerçekleştirilmelidir. Karadeniz kıyı şeridi gibi nemli olan bölgelerde rahatlıkla yetiştirilir fakat kurak bölgelerde sulama yapmak şartıyla yetiştirilebilir. Kenevir bitkisi lif üretimi için 4 aylık, tohum için ise 5 aylık bir yetişme süresine ihtiyaç duymaktadır, özellikle Karadeniz gibi yağışlı ve nemli bölgelerimizde iyi bir ...

Tıbbi Kenevir Eczanelere Geliyor: Türkiye’de Yeni Bir Dönem Başlıyor!

Aşağıdaki 4 Temmuz 2025 tarihli " Tıbbi Kenevir Eczanelere Geliyor: Türkiye’de Yeni Bir Dönem Başlıyor! " başlıklı haber yazısı, TibbiKenevir.com sitesinden alıntı yapılmıştır. Türkiye'de tıbbi kenevirin geleceği için tarihi bir adım atıldı! Uzun süredir beklenen ve büyük bir merakla takip edilen  tıbbi kenevir in eczanelerde satışını öngören yasa tasarısı, 3 Temmuz 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'ndan geçerek önemli bir aşamayı geride bıraktı. Bu gelişme, hem hastalar hem de sağlık sektörü için yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Yasa Tasarısı Ne Getiriyor? Temel Hükümler Komisyondan geçen " Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ", tıbbi kenevirin kontrollü bir şekilde sağlık sistemine entegrasyonunu hedefliyor. Tasarının ana hatları şu şekilde özetlenebilir: • Eczanelerde Reçeteli Satış : En önemli değişiklikle...

Konya'da 10 İş İnsanı Ortak Kenevir Fabrikası Kuracak

Konya'da kenevir üretiminin önemi bir kez daha anlaşıldı. Ham petrolden daha değerli olan kenevir, Konya'da 10 iş adamını bir araya getirdi. Bu doğrultuda Konya kenevir fabrikası kurulacak. Konya, kenevir üretimi konusunda önemli bir adım atarak 10 iş adamını bir araya getirip bir kenevir fabrikası kurma kararı aldı. Kenevirin ham petrolden daha değerli bir hammadde olarak kullanılması, tekstil, biyoplastik, inşaat malzemeleri ve diğer sektörlerde büyük potansiyel taşıyor. Bu fabrika, yerel ekonomiye katkı sağlarken, Konya'nın kenevir üretimi alanındaki liderliğini pekiştirebilir. 2026 YILINDA ÜRETİME BAŞLAYACAĞIZ Çumra’da faaliyet gösteren Şakiroğulları Tarım Sulama Sistemleri Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Turan, Çumra’da kurulacak kenevir fabrikasıyla ilgili önemli bilgiler verdi. Turan, "Çatalhöyük HEMP Endüstri Tarım A.Ş. adı altında 10-15 iş insanı ile kenevir fabrikası kuracağız" dedi. Mustafa Turan, 2025 yılı için AR-GE çalışmaları kapsamında ilk etapta 32...

Kenevirin Sistematiği ve Alt Türleri - Bölüm 5 (Kenevir Tarımı Kitabı)

5. Kenevirin Sistematiği ve Alt Türleri Her ne kadar taksonomistlerle tam bir uyum içerisinde olmasa da kenevir, Cannabinaceae familyası içerisinde Cannabis cinsi içerisinde tek türdür. • Takım : Urticales  • Familya : Cannabinaceae  • Cins : Cannabis  Kenevir sistematik bakımdan aşağıdaki varyetelere sahiptir: • Cannabis sativa var. vulgaris L. (Kültürü yapılan kenevir)  • Cannabis sativa var. indica Lam. (Hint keneviri)  • Cannabis sativa subvar. gigantica (Dev cüsseli kenevir)  • Cannabis sativa var. ruderalis (Yabani kenevir)  Kültürü yapılan kenevir bitkisi diploid yapıda ve 20 kromozomludur. Resim 12. Kenevir Türleri Çok sayıda alt türü bulunan kenevirin, Cannabis sativa L. ssp. vulgaris geçmişte elyaf üretimi için kullanılmaktaydı. Cannabis sativa L. indica alt türü ise daha çok THC içerdiği için narkotik amaçla kullanılmıştır. Doğada kendiliğinden yetişen yabani kenevir ise Cannabis sativa L. ruderalis ’tir. Ancak taksonomik olarak b...

"İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de Yayımlanarak Yürürlüğe Girdi

İlaç Etkin Maddesi Üretmek İsteyen Kenevir Yetiştiricisi TMO'ya Başvurabilecek İlaç etkin maddesi üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği yapmak isteyenler 1-31 Ekim tarihlerinde Toprak Mahsulleri Ofisine (TMO) başvurabilecek. Tarım ve Orman Bakanlığı'nca hazırlanan "İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bakanlıktan edinilen bilgiye göre, Türkiye'de Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun kapsamında lif, tohum, sap ve benzeri amaçlarla kenevir yetiştiriciliğine izin verilebiliyor. İlaç etkin maddesi elde etmeye yönelik çiçek ve yaprak üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği yapmak üzere geçen yıl Nisan'da Kanun'da yapılan değişiklik kapsamında söz konusu yönetmelik hazırlandı. Yönetmelikle anılan amaç doğrultusunda kenevir yetiştiriciliğine Tarım ve Orman Bakanlığınca izin verilecek. Ekim ayında TMO'ya başvurmaları gerekiyor İlaç etkin maddesi üre...

Türkiye’nin İlk Kenevir Fabrikası 40 Yıl Sonra Yeniden Üretimde [Video]

Türkiye’nin yüzde 100 kenevirden iplik üretimi gerçekleştiren tek tesisi olan Amasya’daki Gümüşhacıköy Kenevir Fabrikası, 40 yıl sonra devletin desteğiyle yeniden ayağa kaldırılarak faaliyete başladı. Pas tutup üzerlerini örümcek ağı saran tesisteki İtalyan marka makineler elden geçirilip Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı’ndan (OKA) sağlanan kaynakla ekonomiye kazandırıldı. Dönemin en modern tekstil makineleri şalter kapatmıştı 1970 yılında faaliyete başlayan Gümüşhacıköy İp Sicim Urgan Küçük Sanat Kooperatifi el işçiliği ile kenevir ürünleri üretirken işleri büyüterek 1984 yılında kenevir elyafından ip üretmek amacıyla bir fabrika kurdu. Dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanının da katıldığı törenle açılan fabrikanın ihtiyaç duyduğu kenevir, Vezirköprü, Hamamözü, Merzifon ve Gümüşhacıköy’den tedarik ediliyordu. Yörede ekili kenevirlerin işlenmesiyle ilk yıllar adından söz ettiren tesiste yüzden fazla kişi istihdam edildi. Ancak sonrasında ham maddenin azalması ve sermayesinin yetersizliği ned...