SERA ŞARTLARINDA KENEVİRİN UYGUN EKİM SIKLIĞININ BELİRLENMESİ
Güngör YILMAZ, Levent YAZICI, Yusuf GÜZELCE, Cebrail YILDIRIM, Osman AKDAŞ, Erdem KARAKOÇ
Kenevir ve Biyoteknoloji Araştırmaları Dergisi | Araştırma Makalesi
Yıl 2025, Cilt: 1, Sayı: 1, 24 - 34, 25.04.2025
Özet
Kenevir (Cannabis sativa L.) Cannabinaceae familyasına ait, 2n=20 kromozomlu, tek yıllık ve yabancı döllenen bir bitkidir. Bu bitki dünyanın eski kültür bitkilerinden biri olup, günümüzde birçok farklı alanlarda kullanılmaktadır. Ülkemizde kenevir tarımının gündeme gelmesiyle birlikte, pek çok alanda bilimsel çalışmalara ihtiyaç olduğu anlaşılmıştır. Kenevirin lif üretimi amacıyla sera koşullarında ve saksıda üretimi planlandığında uygun ekim sıklığının ne olabileceğinin belirlenmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bundan dolayı bu araştırma, Yozgat Bozok Üniversitesi Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Ar-Ge serasında 2023 yılında yapılmıştır. Deneme, Tesadüf Parselleri Deneme Desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Denemede 20 lt’lik saksılara (28x26 cm), Narlı ve Fedora 17 kenevir çeşitlerinin tohumları ekilmiştir. Çalışmada saksılara yapılan ekimlerde 8 farklı sıklık (1, 2, 3, 5, 10, 15, 20, 25 adet bitki/saksı) incelenmiştir. Çalışmada, bitki boyu, sap çapı, biyokütle verimi, kuru sap verimi, lif verimi ve lif oranına ait bulgular incelenmiş olup, deneme desenine uygun varyans analizleri yapılarak bulgular değerlendirilmiştir. Çalışmada elde edilen lif verimleri Fedora çeşidinde 18,4-35,0 g/saksı arasında değişim göstermiştir. En yüksek verim 20 bitki sıklığında görülmüştür. Narlı çeşidinin dişi bitkilerinde 14,4-25,1g/saksı arasında değişim göstermiştir. Narlı çeşidinin erkek bitkilerinde ise lif verimi 12,5-21,4 g/saksı arasında değişmiş ve en yüksek verim 20 bitki sıklığında görülmüştür. Sera koşullarında kuru sap ve lif verimi esas alındığında, denemede kullanılan her iki çeşit için de bitki sıklığının saksı başına 20 adet bitki olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar kelime: Bitki sıklığı, Biyokütle verimi, Endüstriyel kenevir, Sera koşulları
SONUÇ
Endüstriyel kenevir yaygın olarak arazi koşullarında üretilen bir bitki olmakla birlikte, zaman zaman özel amaçlar veya araştırma amaçlı da olsa sera koşullarında saksı ortamında da üretilebildiği bilinmektedir. Elde edilen bulgulara göre; saksı başına bitki sıklığı arttıkça, bitkilerde boyca kısalma olduğu, sap çaplarında azalma meydana geldiği, biyokütle, kuru sap ve lif verimlerinde ise 20 bitki/saksıya kadar verim artışı olmakla birlikte 25 bitki/saksı sıklığında bu verimlerin düşmeye başladığı görülmüştür. Sera koşullarında endüstriyel kenevirde kuru sap ve lif verimi esas alındığında, denemede kullanılan monoik Fedora 17 ve dioik Narlı çeşitleri için, uygun sıklığının saksı başına 20 adet bitki olduğu sonucuna varılmıştır.
Makalenin Tamamı ⬇️
Kaynak:
PDF Dosyası:
PDF Görüntüleyici ⤵️